التهاب زخم چیست؟
التهاب در واقع یک پاسخ فیزیولوژیک و ذاتی بدن به محرکهای میکروبیولوژیکی مانند ویروس، باکتری و قارچ، محرک های شیمیایی مانند مواد حساسیتزا و محرک های فیزیکی مانند گرما، بریدگی، خراش، سوختگی و … است که با علائم مشخصی شناسایی میشود. هدف ایجاد التهاب در بدن، از بین بردن عوامل ایجاد کننده آسیب است؛ به همین دلیل زمانی که بخشی از بدن دچار آسیب یا زخم جزئی یا عمیق شده باشد، ناحیه آسیب دیده دچار التهاب شده و تلاش میکند تا زخم را ترمیم نماید.
علائم و نشانههای التهاب زخم
- تورم: مایعات بدن از خون به فضای بین سلولی رفته و در آنجا جمع میشوند.
- قرمزی: به دلیل گشاد شدن رگهای خونی کوچک، ناحیه آسیب دیده پر خون شده و به رنگ قرمز دیده میشود.
- درد: آزاد شدن برخی مواد شیمیایی از سلولهای آسیب دیده و گلبولهای سفید، بر عصب درد تاثیر گذاشته و موجب بروز احساس درد میشود.
- احساس گرما: با افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده، گرما در آن ناحیه نیز افزایش پیدا میکند.
چرا زخم دچار التهاب میشود؟
همانطور که گفتیم التهاب نوعی واکنش دفاعی در بدن است که برای از بین بردن عامل ایجاد کننده زخم فعال میشود. زمانی که آسیبی جزئی و یا عمیق به قسمتی از بدن وارد شود، سلولهای سیستم ایمنی بدن تحریک شده و به محل آسیب دیده مهاجرت میکنند. این سلولها، به از بین بردن عوامل خارجی و ترمیم بافت آسیب دیده اقدام کرده و پس از گذشت مدت زمانی کوتاه برای زخمهای سطحی و جزئی، و پس از مدت زمان بیشتر برای زخمهای عمیق، بافت ترمیم میشود. بدین صورت سلولهای آسیب دیده و عوامل بیماریزایی که با ایجاد زخم به بدن وارد شدهاند از بین رفته و با تحریک بافت به ساخت سلولهای جدید، زخم ایجاد شده ترمیم میشود.
آشنایی با انواع التهاب زخم
التهاب را بر اساس معیار زمانی میتوان به دو نوع کلی دستهبندی نمود که هر یک شامل موارد زیر میشوند:
التهاب زخم حاد
التهاب حاد نوعی واکنش سریع به آسیب ایجاد شده است که در روزهای اولیه زخم رخ میدهد و میتواند بدن را از چند روز تا چند هفته درگیر نماید. از علائم و ویژگیهای این نوع التهاب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد
- احساس گرما در محل التهاب
- تورم
- گشادی حفره زخم
- تولید مایع شفاف یا رنگی
التهاب زخم مزمن
این نوع التهاب پس از بهبودی اولیه زخم ایجاد شده و معمولا در پاسخ به ضعف سیستم ایمنی، وجود عفونت و بافت نکروز، مشکلات تغذیهای و شرایطی همچون ابتلا به بیماریهای دیابتی و مفصلی ایجاد میشود. این التهاب میتواند بدن را به مدت چند ماه تا چند سال درگیر کرده و به سختی درمان شود. برخی از علائم این عارضه میتوانند به صورت فیزیکی بروز پیدا نکرده و به سختی قابل تشخیص باشند. از جمله بیماریهایی که به دلیل بروز التهاب مزمن ایجاد میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسم
- آرتریت روماتوئید
- کولیت اولسراتیو
- زخم معده
- کرون
علائمی که این نوع التهاب زخم ایجاد میکند، شامل موارد زیر میباشند:
- ایجاد زخمهای دهانی
- احساس درد در قفسه سینه
- دردهای شکمی
- درد مفاصل
- راش پوستی
کدام زخمها دچار التهاب میشوند؟
به طور کلی هر نوع زخمی ممکن است دچار التهاب شوند، اما برخی از این زخمها بیشتر از سایر انواع زخم به التهاب منجر میشوند. این زخمها شامل موارد زیر هستند:
- زخمهای برشی و خراشی: این زخم به طور معمول بر اثر آسیب با اشیا تیز مانند چاقو یا شیشه به وجود آمده و باعث ورود باکتری به داخل زخم میشود. بدین صورت التهاب زخم آغاز میشود.
- زخمهای سوختگی: این زخمها بر اثر تماس با عوامل مختلف همچون گرما و حرارت، مواد شیمیایی، اشعه فرابنفش و … ایجاد میشوند که علاوه بر پوست، به بافتهای زیرین آن نیز آسیب وارد میکنند.
- زخمهای جراحی و شکستگی: زمانی که استخوانهای بدن دچار شکستگی شوند و یا نیاز به انجام جراحی و ایجاد زخم بخیه باشد، التهاب نیز به همراه آنها رخ میدهد.
- زخمهای سایشی و تراشیدگی یا خراشیدگی: زمانی که پوست بدن به صورت مداوم در معرض سایش باشد، زخمهایی ایجاد میشود که شایعترین آنها زخم بستر است. این زخمها نیز دچار پاسخ التهابی شده و میتوانند به عفونت منجر شوند.
- زخمهای ناشی از فشار: برخی زخمها نیز به دلیل ناتوانی در تحرک و وارد شدن فشار به صورت مداوم به یک ناحیه از بدن ایجاد میشوند. این نوع زخمها نیز میتوانند به التهاب و عفونت منجر شوند.در صورتی که به زخم بستر مبتلا هستید، میتوانید جهت درمان زخم بستر در منزل، از خدمات کلینیک زخم کرج و متخصصین زخم با تجربه و ماهر آن بهرهمند شوید.
عوارض ناشی از عدم درمان التهاب زخم
- احساس درد و سوزش
- افزایش دمای بدن
- پیشروی عفونت به بافتهای اطراف زخم
- به وجود آمدن حفره در بافت زخم
- وخیم شدن وضعیت سلامتی بیمار
- ایجاد توده در ناحیه زخم
- نیاز به جراحی مجدد برای از بین بردن عفونت
- عدم ترمیم زخم
چگونه میتوان التهاب زخم را درمان نمود؟
التهاب زخم به خودی خود برای از بین بردن آسیب ایجاد شده ،رخ میدهد و میتواند موجب بهبود زخم شود. اما در برخی موارد نیاز است که این التهاب درمان شده و سپس اقدام به درمان زخم نمود. برای کنترل یا از بین بردن عوارض ناشی از التهاب زخم، میتوان از روشهای درمانی مختلف کمک گرفت که برخی از این روشها شامل موارد زیر میشوند:
- پاکسازی و تمیز کردن زخم: در اولین مرحله ابتدا باید زخم به خوبی پاکسازی شده و عاری از هرگونه آلودگی و بافت مرده شود.
- ضد عفونی کردم زخم: سپس بهتر است از مواد ضدعفونیکننده برای مهار عوامل بیماریزا و عفونت استفاده شود. این ماده التهاب زخم را تا حد زیادی کاهش میدهد.
- مصرف آنتیبیوتیک و داروهای ضد التهاب: مصرف انواع آنتی بیوتیک به سیستم ایمنی بدن شما کمک میکند تا بتواند با باکتریها و عفونت ایجاد شده در زخم مبارزه نموده و التهاب را کاهش دهد. همچنین در برخی موارد ممکن است که پزشک داروهای ضد التهاب برای شما تجویز نماید تا علائم التهاب شما کاهش پیدا کرده و زخم شما سریعتر درمان شود.
- درمان و کنترل درد: در صورت وجود درد و سوزش، میتوانید با تجویز پزشک از داروهای ضد درد همچون مورفین و فنتانیل استفاده نمایید.
- جراحی زخم: در آخر در صورتی که زخم دچار عفونت شده و با روشهای درمانی معمولی التهاب و عفونت آن از بین نرود، باید جراحی انجام شود تا عفونت برداشته شده و زخم ترمیم شود.
در صورتی که زخمهای شما دچار التهاب حاد یا مزمن شدهاند، میتوانید با شمارههای موجود در سایت تماس گرفته و برای مراجعه حضوری به کلینیک زخم کرج، نوبت گرفته و وقت قبلی دریافت نمایید.