آمبولی پا چیست؟
آمبولی پا یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) به شرایطی گفته میشود که در آن یک لخته خونِ حاوی سلولهای خونی، در ورید عمیق داخل بدن ایجاد شده و موجب مسدود شدن جریان خون در رگهای پا شود. بدین صورت ترومبوز سیاهرگ عمقی رخ داده و به آمبولی پا ختم میشود.
لخته خون در این بیماری، به طور معمول در ورید عمقی ران یا ساق پا ایجاد میشود؛ اما احتمال ایجاد شدن آن در نواحی دیگر بدن نیز وجود دارد. علاوه بر این، باید در نظر داشته باشید که این لخته میتواند از ورید پا حرکت کرده و به نواحی مختلف بدن نیز منتقل شود. به همین دلیل میتوان گفت که آمبولی پا یک بیماری خطرناک بوده و میتواند مشکلات بسیاری را برای فرد به همراه داشته باشد.
آمبولی پا چه خطراتی را به همراه دارد؟
به طور کلی لخته شدن خون در بدن زمانی رخ میدهد که قسمتی از بدن آسیب دیده و نیاز است که از خونریزی در آن ناحیه جلوگیری شود. در چنین شرایطی ایجاد لخته خونی امری طبیعی بوده و آسیبی به بدن نمیرساند. اما در صورتی که سلولهای خونی در رگها به حالت لخته درآیند، میتواند خطرات جدی و بزرگی برای بدن به همراه داشته باشند.
لخته شدن خون در سیاهرگ عمقی پا موجب بروز ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی پا میشود. اما این لخته میتواند با جریان خون حرکت کرده و به سایر اعضای بدن مانند قلب، ریهها یا مغز برسد. در چنین شرایطی میتواند موجب بروز سکته قلبی، آمبولی ریوی یا سکته مغزی شود و جان فرد را به خطر اندازد. علاوه بر این، ترومبوز سیاهرگی میتواند موجب بروز زخمهای واریسی در فرد شود که برای آشنایی بیشتر با این زخم میتوانید به صفحه مرتبط با آن مراجعه نمایید.
عوارض بیماری آمبولی پا یا ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- آمبولی ریه
- سرگیجه
- تعریق
- احساس درد در قفسه سینه و شدیدتر شدن با سرفه یا دم عمیق
- دم و بازدم سریع و پی در پی
- سرفه خونی
- ضربان قلب سریع
- سکته قلبی
- سکته مغزی
- ایجاد زخم واریسی
در صورتی که با زخمهای واریسی مواجه شدید، میتوانید برای درمان آنها به کلینیک زخم کرج مراجعه نمایید. کلینیک زخم کرج یکی از مراکز تخصصی درمان زخم به شمار میرود که به درمان انواع زخمهای حاد و مزمن شما میپردازد. در صورت ابتلا به زخمهای واریسی، میتوانید برای مراجعه حضوری و دریافت وقت قبلی جهت درمان زخم واریسی خود با بهروزترین متدها در کلینیک زخم کرج، با شمارههای درج شده در سایت تماس بگیرید.
آمبولی پا چه علائم و نشانههایی دارد؟
نشانههای آمبولی پا میتواند مشخص و قابل لمس باشد و یا هیچگونه علائمی در ظاهر مشاهده نشود. به همین دلیل بهتر است در صورت مشاهده هر یک از علائم و نشانههای آن به سرعت به پزشک مراجعه نموده و اقدام به درمان آن نمایید. از جمله نشانههای رایج آمبولی پا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد شدید در ناحیه پا و مچ پا
- تغییر رنگ ناحیه آسیب دیده به رنگ پریده، قرمز یا آبی
- ایجاد ورم در مچ یا ساق پا (که معمولاً تنها در یک طرف احساس میشود)
- ناحیه آسیب دیده پوست گرمتر از نواحی اطراف آن
- آغاز درد از ساق پا
- حساس شدن پاها
- وریدهای نزدیک سطح پوست بزرگتر از حد طبیعی
- سردرد شدید یا تشنج (تاثیر لخته بر رگهای مغز)
- خارش، سوزش و مورمور شدن
- افزایش ضربان قلب
- تب
چرا پاهای افراد دچار آمبولی میشوند؟
- افزایش سن (بالای 65 سال)
- کشیدن سیگار
- داشتن اضافه وزن یا چاقی مفرط
- بارداری
- دوقلو یا چندقلوزایی
- انجام سزارین
- هورمون تراپی یا مصرف قرصهای ضد بارداری
- آسیب دیدن شریانها بر اثر بیماری
- بیماری قلبی
- ابتلا به بیماریهای وریدی (مانند واریس)
- افزایش کلسترول و سفت شدن شریانها
- ابتلا به انواع خاصی از سرطانهای بدخیم
- شکستن استخوان لگن یا ساق پا
- اختلال ژنتیکی
- تغییرات هورمونی
- ضعیف شدن دیواره سرخرگ بر اثر فشار خون بالا
- عدم تحرک و ضعیف بودن جریان خون در رگها
- بیماریهای ژنتیکی مانند ترومبوفیلی
- داشتن سابقه خانوادگی در ابتلا به آمبولی
- استراحت طولانی مدت و بیشتر از 3 روز
- جراحی پا یا زانو
نحوه تشخیص آمبولی پا
- بررسی و ارزیابی علائم و نشانهها: در صورت مشاهده نشانههایی همچون کاهش نبض یا ضربان قلب، مرگ یا نکروز بافتی، تورم شدید، احساس درد غیر قابل تحمل و … باید به پزشک مراجعه نمایید تا در صورت تایید ابتلا به آمبولی پا، اقدام به درمان آن نمایید.
- آنژیوگرافی: با آنژیوگرافی میتوان اختلالات ایجاد شده در رگهای خونی را بررسی کرده و تشخیص داد.
- سونوگرافی داپلر: با این روش میتوان جریان خون را بررسی و کنترل کرد تا در صورت تغییر سرعت و روند جریان خون، مشکل ایجاد شده درمان شود.
- MRI: به کمک MRI میتوان تصویری از تمام رگهای خونی بدن گرفت تا بتوان محل لخته خونی را تشخیص داد.
- ونوگرافی: در این روش از تزریق ماده رادیواکتیو به سیاهرگ استفاده میشود تا بتوان انسداد احتمالی را مشاهده کرد.
- اولتراسوند داپلکس: در این شرایط به وسیله امواج فراصوت یک تصویر از عروق خونی و در برخی موارد لخته خونی ایجاد شده، به وجود میآید که میتوان محل لخته خون را تشخیص داد.
روشهای درمان آمبولی پا
به طور کلی روشهای درمان آمبولی پا یا ترومبوز سیاهرگ عمقی، بر پایه جلوگیری از رشد لخته و از بین بردن آن است. به همین دلیل روشهای مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد که در ادامه به بیان آنها میپردازیم.
- درمان دارویی آمبولی پا: در این روش باید از داروهای رقیقکننده خون استفاده شود تا لخته را از بین برده و از به وجود آمدن مجدد لخته جلوگیری شود. این داروها میتوانند خوراکی باشند و در صورتی که آمبولی شدید باشد، ممکن است پزشک داروهای ترومبولیتیک را به صورت داخل وریدی برای فرد تجویز نماید.
- درمان خانگی آمبولی پا: برای پیشگیری یا درمان آمبولی پا به صورت طبیعی و خانگی، میتوانید تحرک خود را بیشتر کرده و به طور منظم پاهای خود را کمی بالاتر از سطح زمین نگه دارید تا از لخته شدن خون جلوگیری شود. همچنین میتونید از جورابهای مخصوص استفاده کنید تا از تورم بیشتر پاها جلوگیری کند. علاوه بر این، برخی مواد غذایی مانند میوهها و سبزیجاتی سرشار از فیبر هستند نیز میتوانند بر درمان آمبولی پا تاثیرگذار باشند.
- درمان آمبولی پا با طب سنتی: برخی مواد غذایی همچون سیر، سرکه سیب، زنجبیل و زردچوبه میتوانند در از بین بردن لختههای خون کمک کرده و گردش خون را بهبود ببخشند. همچنین مواد غذایی حاوی ویتامین E نیز همچون اسفناج و بروکلی میتوانند از بروز لخته خون جلوگیری کرده و بدین صورت آمبولی پا را برطرف مینمایند. البته این روش برای زمانی مناسب است که شرایط فرد حاد نبوده و مشکلات جدی برای او رخ نداده باشد.
- جراحی: در برخی موارد ممکن است که لخته خونی شرایط بدی داشته و احتمال جابجایی یا رشد کردن لخته وجود داشته باشد. در این شرایط جان فرد در خطر بوده و باید در سریعترین زمان ممکن جراحی انجام شود تا لخته خونی را خارج نمایند.