زخم بدخیم و سرطانی چیست و چه انواعی دارد؟
زخمهای بدخیم و سرطانی در واقع زخمهایی هستند که با نفوذ سلولهای سرطانی به بافتهای اطراف و آسیب رساندن به آنها ایجاد میشود. این زخمها به طور معمول از نوع زخم باز بوده و دیر التیام پیدا میکنند یا قابل درمان نخواهند بود. زخمهای سرطانی در واقع تومورهایی هستند که در زیر پوست در حال رشد بوده و به سطح پوست میرسند. این زخمها به شکل قارچ یا گل کلم رشد کرده و میتوانند در نواحی مختلف بدن همچون پاها، بازوها، سر و گردن، قفسه سینه و یا ناحیه تناسلی ایجاد شوند.
زخمهای بدخیم میتوانند بر اساس نوع توموری که موجب ایجاد شدن آنها میشود، به دو نوع کلی دستهبندی شوند:
زخم بدخیم ناشی از تومور اولیه
این زخم زمانی رخ میدهد که تومور یا سرطان ایجاد شده در ناحیه مشخص مانند سینه، به مدت چندین ماه یا چندین سال درمان نشده باشد و در همان نقطه باقی مانده و تنها به سمت پوست رشد کند. در ادامه سلولهای سرطانی به پوست نفوذ کرده و زخم باز ایجاد میکنند.
زخم بدخیم ناشی از تومور ثانویه
نحوه ایجاد شدن این زخم به این صورت است که تومور ایجاد شده از محل اولیه به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند (متاستاز) و پس از آن از طریق خون و سیستم لنفاوی به پوست برسد.
زخم بدخیم با چه سرطانهایی همراه است؟
سرطانهای شایعی که باعث ایجاد زخمهای بدخیم میشوند شامل موارد زیر هستند:
- سرطان سینه
- سرطان سر و گردن
- سرطان مقعد و رکتال
- سرطان پوست
- سرطان لنفوم
- سرطان دستگاه گوارش
- سرطان دهان
زخمهای بدخیم در واقع بر اثر حمله سلولهای سرطانی به پوست، لنف و رگهای خونی ایجاد شده و موجب مرگ بافت میشود که این اتفاق، التهاب، ترشح، خونریزی و عفونت را به همراه دارد.
زخم بدخیم و سرطانی چه علائمی دارد؟
- دارای حاشیهها و لبههای نامنظم
- احساس درد یا ناراحتی در محل زخم
- دیر التیام یا غیر التیام بودن زخم
- وجود خونریزی یا ترشح از زخم
- ایجاد تغییر در پوست اطراف زخم مانند تورم، التهاب و قرمزی
- احساس درد و ناراحتی
- به سرعت بزرگ شدن زخم
- ایجاد شدن زخم در ناحیهای غیر معمول و بدون دلیل خارجی
چرا زخم بدخیم یا سرطانی ایجاد میشود؟
عوامل متعددی میتوانند بر ایجاد شدن این زخمهای بدخیم و سرطانی تاثیرگذار بوده و احتمال ایجاد شدن آنها را افزایش میدهند. این عوامل شامل موارد زیر میباشند:
رشد تومور اولیه
به طور معمول زخمهای بدخیم و سرطانی به دلیل رشد غیر قابل کنترل تومورهای اولیه در یک عضو یا بافت خاص ایجاد میشوند. این تومور میتواند با رشد خود به پوست رسیده و منجر به ایجاد زخمهای باز و بدخیم شود.
متاستاز سرطان
همانطور که گفتیم، در برخی موارد زخمهای سرطانی به دلیل تومورهای ثانویهای ایجاد میشوند که از متاستاز تومورهای اولیه ایجاد شدهاند و به پوست منتقل میشوند. این تومورها میتوانند در سطح پوست ضایعاتی ایجاد کنند که منجر به ایجاد زخمهای بدخیم شوند.
استفاده از روشهای تهاجمی جهت سرطان
در برخی موارد برخی روشهای تهاجمی مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی، جراحی و … میتوانند خطر ایجاد شدن زخمهای بدخیم را افزایش داده و به بافتهای سالم آسیب برساند.
ایجاد زخمهای مزمن
زخمهای مزمنی که به دلایل مختلف ایجاد شده و به کندی درمان میشوند، میتوانند محیط مساعدی برای رشد و تکثیر سلولهای سرطانی ایجاد کنند. از جمله زخمهای مزمن تاثیرگذار بر ایجاد زخمهای بدخیم و سرطانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در صورت ابتلا به زخمهای مزمن همچون زخم بستر و یا زخم دیابتی، بهتر است در سریعترین زمان ممکن اقدام به درمان آنها نمایید؛ چرا که بر اساس منابع علمی، زخمهایی که از زمان ایجاد آنها بیش از ۸ماه گذشته باشد و بهبودی حاصل نشده باشد، حتماًبایستی از نظر بدخیمی نیز بررسی شوند. شما میتوانید جهت درمان زخم بستر در منزل و درمان زخم پای دیابتی در منزل با کلینیک زخم کرج تماس گرفته و درخواست اعزام متخصص زخم به منزل خود نمایید.
سرکوب سیستم ایمنی
در برخی موارد همچون ابتلا به بیماری ایدز، پیوند عضو و یا مصرف داروهای مختلف برای کنترل بیماری زمینهای، سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف و سرکوب میشود. در این شرایط ممکن است که سیستم ایمنی نتواند به خوبی سلول سرطانی ایجاد شده را شناسایی کرده و آن را از بین ببرد.
دارای شرایط زمینهای
ابتلا به برخی از بیماریهای زمینهای مانند اختلالات التهابی پوست، عفونتهای مزمن و یا سابقه ژنتیکی، زمینه را برای ایجاد شدن زخمهای بدخیم و سرطانی ایجاد میکند.
عوامل محیطی
با قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی سرطانزا مانند دود تنباکو، تشعشعات خطرناک، اشعه فرابنفش نور خورشید، آلایندههای شیمیایی و … احتمال ابتلا به زخمهای سرطانی با آسیب رساندن به DNA و افزایش رشد سلولهای سرطانی را بالاتر میرود.
روشهای پیشگیری از ابتلا به زخم بدخیم و سرطانی
- اولین قدم این است که به صورت منظم به پزشک مراجعه کرده و غربالگریها و معاینات لازم را انجام دهید تا در صورت وجود هرگونه مشکل، در سریعترین زمان ممکن آن را شناسایی نمایید.
- داشتن سبک زندگی سالم، رژیم غذایی متعادل، انجام تمرینات ورزشی به صورت منظم، اجتناب از مصرف دخانیات، محدود کردن مصرف الکل و عدم قرارگیری در معرض نور خورشید و عوامل سرطانزا میتوانند در پیشگیری از بروز زخمهای سرطانی تاثیر بسزایی داشته باشند.
- در صورتی که به بیماریهای مزمن و غیر قابل درمان مانند چاقی، دیابت و یا اختلالات پوستی التهابی مبتلا هستید، به خوبی آن را مدیریت و کنترل نمایید تا از بروز زخمهای مزمن جلوگیری کرده و احتمال ایجاد زخمهای بدخیم را به حداقل برسانید.
- از زخمهای ایجاد شده در هر یک از نقاط بدن بهخصوص زخمهای مزمن به خوبی مراقبت کرده و آنها را تحت درمان تخصصی قرار دهید تا از ایجاد شدن زخمهای سرطانی جلوگیری نمایید. برای این کار تنها کافی است به کلینیک زخم کرج مراجعه نموده و یا از طریق شمارههای موجود در سایت درخواست خود مبنی بر اعزام متخصص زخم به منزل را ثبت نمایید.
- بهتر است واکسیناسیون علیه ویروسهایی همچون ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و یا ویروس هپاتیت B (یا HBV) را جدی گرفته و از ابتلا به انواع خاصی از سرطان مانند سرطان دهانه رحم یا سرطان کبد جلوگیری کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه خال یا زخم که به صورت غیر عادی ایجاد شده و به سرعت رشد کرده یا به کندی درمان میشوند، به پزشک مراجعه نموده و آن را مورد بررسی قرار دهید.
آیا زخم بدخیم یا سرطانی قابل درمان است؟
جواب این سوال کاملا به عوامل مختلفی همچون نوع و مرحله سرطان، وسعت و شدت زخم و شرایط جسمی بیمار بستگی دارد. به همین دلیل شما باید جهت اقدام به درمان این نوع زخمها به پزشک مراجعه نموده و ارزیابیهای لازم را انجام دهید تا بدانید که آیا زخمهای بدخیم شما قابل درمان هستند یا خیر. از جمله روشهای درمان سرطان و زخمهای بدخیم ناشی از آن، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- جراحی
- روش دبریدمان یا برداشت بافت مرده
- درمان با ماگوت تراپی
- درمان زخم با وکیوم تراپی
- استفاده از پانسمان برای کنترل خونریزی، ترشحات و بوی زخم
- مصرف دارو مسکن برای کاهش درد و خارش ،و یا دارو آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت زخم