قند خون بالا یا هایپرگلایسمی به چه معنا است؟
زمانی که بدن یک فرد توانایی تولید انسولین به اندازه کافی را ندارد و یا تعداد گیرندههای انسولین بر روی سلولها جهت جذب قند خون کم باشند، مقدار قند گلوکز درون جریان خون افزایش پیدا کرده و توانایی جذب شدن به سلولها جهت تامین انرژی آنها را ندارد. در چنین شرایطی اگر از فرد به صورت ناشتا آزمایش خون گرفته شود، مقدار قند خون ناشتا بالاتر از 130 خواهد بود. بدین صورت فرد به بیماری دیابت مبتلا خواهد شد.
به طور کلی جهت بررسی وضعیت قند خون افراد، باید دو حالت مورد بررسی قرار گیرد: مقدار قند خون در حالت ناشتا، و مقدار قند خون پس از گذشتن 1 الی 2 ساعت از مصرف غذا.
مقدار طبیعی قند خون ناشتا در یک فرد سالم باید بین 70 تا 99 میلیگرم در دسیلیتر باشد. همچنین مقدار قند خون فرد سالم پس از گذشت 1 تا 2 ساعت از غذا خوردن او، باید کمتر از 180 میلیگرم در دسیلیتر باشد. در صورتی که مقدار هر یک از این دو حالت بالاتر از حد نرمال باشد، فرد به دیابت مبتلا است. جدولی از مقدار نرمال قند خون و قند خون بالا را در شرایط مختلف برای شما فراهم کردهایم که در ادامه میتوانید آن را مطالعه نمایید.
|
نوع قند خون |
آستانه (mg/dl) |
توضیحات لازم |
|
مقدار طبیعی قند ناشتا |
70 تا 99 |
میزان قند خون پس از حداقل 8 ساعت ناشتا بودن |
|
مقدار قند خون ناشتا در شرایط پیش دیابت |
100- 130 |
نشانه بالا بودن قند خون و نزدیک شدن به مرز دیابت |
|
مقدار قند خون بالا ناشتا |
بالاتر از 130 |
احتمال ابتلا به دیابت |
|
مقدار طبیعی قند خون پس از غذا |
کمتر از 180 |
میزان قند خون پس از گذشت دو ساعت از خوردن غذا |
|
مقدار قند خون بالا پس از غذا |
بالاتر از 180 |
احتمال ابتلا به دیابت |
بالا بودن قند خون چه علائمی دارد؟
هایپرگلایسمی و بیماری دیابت میتواند به رگهای خونی و اعصاب آسیب رسانده و مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند. به عنوان مثال میتواند جریان خون در نواحی مختلف بدن بهخصوص اندامهای فوقانی را کاهش داده و منجر به بروز آسیبها و زخمهای کوچک و بزرگ در نواحی پاها شود. به طور کلی علائم قند خون بالا که در خارج از بدن فرد خود را نشان میدهند، شامل موارد زیر میشوند:
- خارش پوست: قند خون بالا بدن فرد را به خارش تحریک میکند که به طور معمول این خارش در نواحی همچون کف پا و بین انگشتان پا احساس میشود.
- سوزش پوست: بالا بودن قند خون با احساس سوزش در نواحی مختلف بدن بهخصوص در کف پاها و اطراف زخمها همراه است.
- خشکی پوست و ترک خوردگی: خشک شدن پوست و ترک خوردگی پوست یکی از نشانههای قند خون بالا است که دلیل اصلی آن، کاهش آب بدن بر اثر دفع مقدار زیادی آب به همراه قند است.
- قرمزی و تورم: تورم، التهاب و قرمزی پوست نیز از علائم بالا بودن قند خون است که میتوان آنها را در هر جایی از پوست، اطراف زخم و یا جاهای حساس بدن مشاهده نمود.
- تاول: در برخی موارد بیماری قند میتواند موجب بروز تاول در پوست شما شود.
- بروز عفونت: قند خون بالا میتواند احتمال بروز عفونت را در افراد افزایش دهد.
علائم بالا رفتن ناگهانی قند خون
این وضعیت یک موقعیت اورژانسی است که میتواند عوارض جدی و خطرناکی همچون به کما رفتن یا مرگ را به همراه داشته باشد. علائم و نشانههای بالا رفتن ناگهانی قند خون شامل موارد زیر میباشند:
- احساس تشنگی شدید
- احساس گرسنگی
- خستگی شدید
- تنفس سریع
- گیجی
- افزایش ادرار
- احساس اضطراب یا عصبی بودن
- تنفس با بوی شیرین
- تاری دید
- تعریق
- سردرد
آشنایی با عوارض فوری و مزمن قند خون بالا
عوارض قند خون بالا در حالت کلی به دو نوع عوارض فوری و عوارض مزمن و طولانیمدت دستهبندی میشوند که در ادامه هر یک از این موارد را برای شما توضیح خواهیم داد.
عوارض فوری قند خون بالا
- کتواسیدوز دیابتی (DKA): یکی از عوارض جدی و خطرناک دیابت، بیماری کتواسیدوز دیابتی است که در اغلب موارد در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 رخ میدهد. زمانی که بدن توانایی استفاده از گلوکز به عنوان منبع انرژی را نداشته باشد، به شکستن چربیها روی آورده و مادهای اسیدی به نام کتون تولید میکند. بدین صورت سطح PH خون کاهش پیدا کرده و اسیدی میشود و علائمی همچون استفراغ، تهوع، درد شکم و سردرگمی را برای فرد به همراه خواهد داشت.
- هایپرگلیسمی هایپراسمولار (HHS): این حالت در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بیشتر رخ میدهد که علت آن افزایش بیش از حد سطح قند خون (بالاتر از 600 mg/dl) است که موجب کم آبی شدید بدن و عدم تعادل الکترولیتی میشود. نتیجه آن تشنج ،کما و یا مرگ خواهد بود.
عوارض مزمن و طولانی مدت قند خون بالا
- بیماری قلبی و عروقی (CVD): هایپرگلیسمی یا قند خون بالا، به مرور زمان موجب آسیب رساندن به رگهای خونی شده و میتواند حملات قلبی، سکته مغزی و فشار خون بالا را به همراه داشته باشد.
- آسیب عصبی (نوروپاتی): نوروپاتی یا آسیب عصبی، یکی از مشکلاتی است که در درازمدت برای افراد ایجاد میشود. همانطور که گفتیم، قند خون بالا به رگهای خونی آسیب میرساند؛ به همین دلیل با آسیب دیدن رگهای خونی کوچک که تغذیه کننده اعصاب هستند، سیستم عصبی نیز دچار مشکل شده و فرد مبتلا به دیابت کنترل نشده، با علائمی همچون سوزن سوزن شدن، بیحسی و یا احساس درد در دستها و پاها مواجه میشود.
- آسیب کلیوی (نفروپاتی): قند خون اضافی از طریق ادرار به کمک کلیهها از بدن خارج میشود. به طور کلی قند در ادرار خارج شده از بدن وجود ندارد؛ به همین دلیل هایپرگلایسمی میتواند به سیستم فیلتراسیون کلیهها آسیب رسانده و بیماری مزمن کلیوی (CKD) یا نارسایی کلیه را ایجاد کند.
- مشکلات بینایی (رتینوپاتی): از دیگر عوارض مزمن قند خون بالا، آسیب رساندن به رگهای خونی شبکیه چشم است. این آسیب منجر به رتینوپاتی شده و در صورت عدم درمان، میتواند باعث کوری جزئی یا کامل فرد شود.
- زخم پای دیابتی: بالا بودن قند خون، گردش خون در رگها بهخصوص رگهای اندامهای تحتانی را مختل کرده و باعث میشود خون به خوبی در بدن جریان پیدا نکند. بدین صورت با وارد شدن کوچکترین آسیبی به پاها، زخم به کندی درمان شده و منجر به عفونت میشود. همچنین در برخی موارد زخم به جای بهبود پیدا کردن، گستردهتر شده و نکروز بافتی را به همراه خواهد داشت که در موارد شدید میتواند منجر به قطع عضو شود. کلینیک زخم کرج یک کلینیک تخصصی در زمینه درمان انواع زخمها از جمله زخمهای مزمن است که میتواند زخم پای دیابتی شما را درمان نماید. در صورتی که به این عارضه مبتلا هستید، میتوانید از خدمات درمان زخم پای دیابتی در کلینیک و در منزل این مجموعه بهرهمند شده و بدون نیاز به مراجعه حضوری به کلینیک زخم کرج هم رخمهای خود را درمان نمایید.