سندروم خستگی مزمن چیست؟

سندروم خستگی مزمن نتیجه استرس طولانی مدت (حداقل ۶ ماه) است. این سندروم در نتیجه بالا بودن فشار مغز طی دوره طولانی و استرس ناسالم به وجود می‌آید که در گذشته سندروم خستگی مزمن را فرسودگی شغلی می‌نامیدند.

سندروم خستگی مزمن(CFS) یک بیماری خسته کننده و پیچیده بوده که دوره بیماری نسبتاً طولانی مدتی دارد. مهم‌ترین علامت آن ضعف و خستگی زودرس پس از فعالیت کوتاه مدت است.

این اختلال باعث کاهش ظرفیت و توانایی انجام کار و فعالیت‌هایی می شود که قبل بروز این سندروم فرد به طور معمول انجام می‌داد. افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن معمولا دچار اختلال خواب نیز می‌شوند.

بیماری دیابت، بیماری افزایش قند خون است.

در دیابت نوع یک، میزان انسولین تولیدی کم است و در دیابت نوع ۲ انسولین تولیدی طبیعی یا بیش از اندازه بوده اما گیرنده‌های انسولین عملکرد درست ندارند؛ بنابراین در هر دو حالت سلول توانایی استفاده از گلوکز (قند) خون را ندارد و با کمبود انرژی مواجه شده در نتیجه دچارخستگی زودرس می‌شود. 

مراحل بروز سندروم خستگی مزمن و دیابت

سندروم خستگی مزمن سه مرحله دارد.

مرحله اول: مرحله بروز علائم ابتدایی است که بیمار دچار فشار روانی و جسمانی شده اما قادر به انجام کارهای روزمره خود است. بسیاری از افراد این فشارهای روانی و جسمانی را درک کرده و برای حل مشکل، سبک زندگی روزمره خود را تغییر می‌دهند.

مرحله دوم: در صورتی که افراد مبتلا به علائم ابتدایی فشارهای روانی و جسمانی را کنترل نکنند ممکن است وارد مرحله دوم، مرحله اضطراری خستگی مزمن شوند. مرحله دوم معمولاً به صورت ناگهانی و در مدت زمان کوتاه رخ می‌ دهد. طول مدت این مرحله معمولاً چند روز تا چند هفته است.

در مرحله اضطراری خستگی مزمن، بیمار معمولاً توانایی خوب فکر کردن تمرکز کردن را ندارد و انجام چندین کار به صورت همزمان برای او دشوار است بیمار در مرحله دوم احساس ناتوانی دارد.

مرحله سوم: مرحله سوم، بهبود نام دارد.

در این مرحله فرد سعی در برگرداندن توانایی‌های از دست رفته خود دارد در مرحله بهبود فرد همچنان خسته بوده و در تمرکز کردن و حافظه دچار اختلال است. افرادی که دچار سندروم خستگی مزمن می‌شوند معمولاً حساسیت زیاد در برابر فشار عصبی را همیشه با خود به همراه دارند.

 درمان سندروم خستگی مزمن و دیابت

دیابت به صورت مستقیم روی میزان خستگی بیمار اثر دارد بنابراین کاهش علائم دیابت می‌تواند به درمان سندروم خستگی مزمن منجر شود.

• کنترل تغذیه: علاوه بر دارو تغذیه نیز بر بیماری سندروم خستگی مزمن تاثیرگذار است بنابراین بهتر است علاوه بر مراجعه به پزشک متخصص با متخصص تغذیه نیز مشورت کنید.

برنامه غذایی حاوی منیزیم و آنتی اکسیدان به تسریع روند بهبودی کمک زیادی می‌ کند. سعی کنید از شیرینی و شکر و کافئین به صورت محدود استفاده کرده و یا کاملاً از برنامه غذایی خود حذف کنید.

توصیه می‌شود افراد دیابتی تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش داده و میزان غذا را در هر وعده کاهش دهند تا انرژی مورد نیاز بدن آن‌ها تامین شود.

گاهی افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن دچار حالت تهوع شده که معمولاً با افزایش تعداد وعده غذا همراه با کاهش میزان آن در وعده‌های مختلف قابل کنترل است.

• سبک زندگی سالم: سبک زندگی درست و سالم پایه و اساس سلامت است. 
• برنامه‌هایی چون ورزش روزانه و منظم، کنترل وزن، تغذیه سالم، استفاده از مواد غذایی سالم و مغذی و … که به کنترل فشار خون و قند خون کمک می‌‌کنند. 
• ورزش و سبک زندگی درست به کنترل دیابت نوع ۲ کمک بیشتری می‌ کند و خطر ابتلا به آن را کاهش می‌دهد. برای کنترل وزن و انجام روزانه ورزش، تمرینات مقاومتی، ایروبیک، تمرینات تعادل و تمرینات انعطاف پذیری از جمله یوگا توصیه می‌شود
• روان سالم: افسردگی در افراد دیابتی شایع است.

طبق تحقیقات انجام شده افراد دیابتی بیش از سایر افراد به افسردگی مبتلا می‌ شوند و دارو درمانی و نیز ورزش می‌ تواند با بهبود علائم افسردگی منجر به سلامت روان شود.

ورزش منظم با افزایش میزان سروتونین باعث درمان افسردگی می‌‌شود.

 دلایل سندروم خستگی مزمن و دیابت

افراد مبتلا به دیابت بیش از افراد دیگر دچار سندروم خستگی مزمن می‌شوند اما علت اصلی این سندروم مشخص نیست و گرچه علت‌های گوناگونی برای آن مطرح است اما علت اصلی آن ناشناخته است اغلب متخصصان معتقدند که احتمال دارد ترکیبی از عوامل مختلف باعث ایجاد سندروم خستگی مزمن شود.

گرچه متخصصان آزمایش‌های متفاوتی برای تشخیص علت ایجاد این سندروم تجویز می‌کنند اما آزمایش اختصاصی و واحد برای تشخیص سندروم خستگی مزمن وجود ندارد.

اولین عاملی که باعث ایجاد سندروم خستگی مزمن در افراد دیابتی شناخته شده است نوسان میزان قند خون است.

تحقیقات انجام شده نشان داده که سندروم خستگی مزمن ممکن است با خود بیماری دیابت ارتباط نداشته باشد در صورتی که ممکن است در ارتباط با دیگر علائم دیابت باشد.

عواملی که ممکن است با دیابت مرتبط بوده و در ایجاد سندروم خستگی مزمن نقش داشته باشد؛ شامل: تغذیه نامناسب ، عدم تحرک و فعالیت بدنی کم، حذف و کاهش وعده‌های غذایی، بی‌خوابی، بیماری‌های روانی از جمله افسردگی و…