در این مقاله به توضیح فشار خون و عوامل موثر بر آن میپردازیم؛ همراه ما باشید.
به مقدار فشاری که خون در حال جریان درون رگ به دیوارههای رگ وارد میکند؛ فشار خون میگویند.
اندازهگیری فشارخون
برای اندازهگیری فشار خون از دستگاهی به نام فشار سنج استفاده میشود.
دستگاههای فشارسنج در دو نوع دستی و دیجیتال وجود دارد.
انواع دستگاه فشارسنج دستی:
- فشارسنج جیوهای
- فشارسنج عقربهای
انواع فشارسنج دیجیتال:
- فشارسنج دیجیتال بازویی
- فشارسنج مچی
در اندازهگیری فشارخون به موارد زیر توجه کنید
- ۳۰ دقیقه پیش از اندازهگیری فشار خون در دمای مناسب اتاق بنشینید و از تحرک زیاد، ورزش، کشیدن سیگار، نوشیدن چای، خوردن غذا و… بپرهیزید.
- حین اندازهگیری فشار خون صحبت نکنید.
- بهتر است برای اندازهگیری فشار خون روی صندلی نشسته و تکیه دهید.
- در حالی که روی صندلی نشستهاید؛ هر دو پای خود را به صورت آویزان روی زمین قرار دهید.
- هنگام اندازهگیری فشار خون توصیه میشود؛ ساعد در سطح قلب و روی میز قرار گیرد.
- توجه داشته باشید در محل قرار گرفتن کاف فشارسنج، پوششی وجود نداشته باشد.
- از دستگاه فشارسنج استاندارد و کاف با سایز مناسب استفاده کنید.
پیشگیری از فشارخون بالا
کنترل وزن مناسب و حفظ آن در محدوده طبیعی، پرهیز از سیگار کشیدن و مصرف الکل، مدیریت اضطراب و استرس کاری، ورزش و فعالیت بدنی از جمله پیادهروی روزانه، رژیم غذایی سالم با محدود کردن مصرف نمک و استفاده از غذای کم چرب، مصرف به موقع داروهای کنترل فشار خون طبق تجویز پزشک و…
عوامل موثر بر فشارخون
سن فرد، جنسیت، سابقه خانوادگی (وراثت) اضافه وزن و چاقی، رژیم غذایی ناسالم، بی تحرکی یا کم تحرکی، مصرف الکل، سیگار، اضطراب، استرس و تنشهای روحی و روانی، وجود برخی از بیماریها از جمله دیابت، اختلالات تیروئیدی، نارسایی مزمن کلیه و… برهم خوردن تعادل آب و نمک، مشکلات سیستم رنین، آنژیوتانسین، آلدسترون و…
علائم فشارخون بالا
فشار خون بالا ممکن است باعث بروز این علائم شود:
سردرد، سرگیجه، خستگی، تاری دید، تنگی نفس، درد قفسه سینه، خونریزی از بینی و…
عوارض فشارخون بالا
نارسایی قلبی، آسیب عروق شریانی از جمله دایسکشن آئورت، بیماری عروق کرونری، آسیب دستگاه تنفسی، آسیب مغزی، سکته مغزی، زوال عقلی، مشکلات حافظه و یادگیری، اختلالات شناختی، آسیب کلیوی، نارسایی کلیهها، آسیب چشم مانند رتینوپاتی( آسیب عروق خونی شبکه چشم)، نوروپاتی بینایی (آسیب عصبی چشم) و…
افزایش فشار خون باعث میشود؛ ماهیچه قلبی قدرت بیشتری برای پمپاژ خون لازم داشته باشد.
در این صورت عضله قلب سختتر کار میکند.
این شرایط باعث ضخیمتر شدن عضله قلب شده و خطر نارسایی قلبی، حمله قلبی،مرگ ناگهانی و… را افزایش میدهد.
در صورتی که فشارخون بالا همراه با تصلب شرایین باشد؛ میتواند ریسک ابتلا و حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد.
در صورتی که رگهای خونی در اثر فشارخون آسیب دیده، باریک یا پاره شوند؛ ممکن است باعث کاهش خونرسانی به مغز شود.
در صورتی که خون کافی و همراه آن، مواد مغذی به بخشی از مغز نرسد؛ مرگ سلولهای مغزی رخ میدهدکه سکته مغزی نام دارد.
علاوه بر آن، فشارخون بالا ممکن است؛ باعث ایجاد لخته خون، در شریان شود.
لختههای خون ممکن است جریان خون را در شریانهای منتهی به مغز مسدود کرده باعث ایجاد سکته مغزی شوند.
درمان فشارخون بالا
سبک زندگی درست و سالم
استفاده از غذای سالم، میوه و سبزیجات
ترک سیگار، پرهیز از مصرف الکل
استفاده از غذای کم چرب و کم نمک
ورزش و افزایش تحرک بدنی
کاهش میزان استرس و اضطراب
استفاده از داروهای آلفابلاکرها، آلفا آگونیستها، مهار کننده رنین آنژیوتانسین، مسدود کننده بتا، دیورتیکها، مسدود کننده کانال کلسیم و… به شکل آمپول و قرصهایی مانند لابتالول، کاپتوپریل، دیلتیازوم، بنازپریل، هیدروکلروتیازید، لوزارتان، آملودیپین، کارودیلول و…
برای انتخاب بهترین و موثرترین دارو به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشک با توجه به فشار خون، سابقه بیماری و سایر عوامل، داروی مناسب را تجویز میکند.
توجه داشته باشید فشار خون بالا ممکن است تا مدتها بدون علامت باشد بنابراین توصیه میشود حداقل سالی دو بار فشار خون خود را اندازه بگیرید.
چرا که فشار خون بالای بدون علامت، ممکن است زمینه ساز سکته قلبی، سکته مغزی و نیز عوارض دیگر باشد.
که پیشرفت این عوارض درمان را به مراتب سختتر کرده و ممکن است عوارض جبران ناپذیری را به وجود آورد.