پانسمان نوین چیست؟
پانسمان نوین یک روش کاربردی و بسیار موثر برای درمان زخمهای مزمن و عفونی و سرعت بخشیدن به بهبود آنها است. این پانسمانها برخلاف پانسمانهای سنتی که تنها از بانداژ و گاز استریل استفاده میشود، انواع مختلفی داشته و در ساخت آنها از ترکیبات طبیعی استفاده شده تا علاوه بر کمک به بهبود زخمها، از بروز عفونت نیز جلوگیری کنند. پانسمان نوین علاوه بر محافظت از پوستِ اطراف زخم، رطوبت زخم را نیز به اندازه کافی حفظ کرده و از خشک شدن پوست و زخم جلوگیری میکند. همین امر باعث میشود که زخم پسرفت نکرده و اسکار مزمن ایجاد نشود.
آشنایی با انواع پانسمان نوین
هدف از ساخت پانسمانهای نوین، حفظ رطوبت مورد نیاز زخم برای بهبود پیدا کردن بیشتر و سریعتر آن است. به همین دلیل انواع مختلفی از این پانسمانها با ترکیبات متفاوت ساخته شده است تا هر یک از آنها برای زخمهای مختلف با شرایط گوناگون مورد استفاده قرار گیرند. این پانسمانها بر اساس نحوه عملکرد به 3 نوع مختلف تقسیم میشوند. انواع پانسمان نوین شامل موارد زیر میباشند:
- پانسمانهای جاذب
این پانسمانها ظرفیت جذب و نگهداری ترشحات بسیار بالایی دارد، به همین دلیل مناسبترین انتخاب برای زخمهایی که اگزودا دارند محسوب میشوند. با توجه به ظرفیت جذب بالای این پانسمان نسبت به پانسمانهای سنتی، میتوان پانسمان را دیرتر تعویض کرد. پانسمانهای آلژینات و فوم، از انواع پانسمان نوین جاذب به شمار میروند که در ادامه به معرفی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
پانسمان آلژینات
این پانسمانهای نوین از جلبکهای دریایی ساخته شدهاند که به دو شکل ورقهای و نواری میتوان از آنها استفاده نمود. در ترکیبات پانسمان آلژینات از آلژینات کلسیم (نمک غیر محلول آلژینیک اسید) و آلژینات سدیم (نمک قابل حل آلژینیک اسید) استفاده شده است که آلژینات کلسیمِ آن فیبرهایی تولید میکند که اگر در تماس با سدیم قرار گیرد (ترشحات زخم)، با تبادل یونی به ژل آلژینات تبدیل شده و میتواند محیط زخم را مرطوب نگه دارد. همچنین ژل ایجاد شده کمک میکند تا پانسمان به راحتی و بدون درد جدا شود.
از پانسمان آلژینات برای زخمهای حفرهای و تونلدار قرمز و زرد که مرطوب هستند استفاده میشود. حتما باید از پانسمان ثانویه بر روی پانسمان آلژینات استفاده شود و اگر زخم در مرحله پاکسازی قرار داشته و ترشحات آن زیاد است باید هر روز تعویض شود.
پانسمان فوم
این پانسمانها به شکل یک صفحه بوده و یک سمت آن لایه فیلم چسبدار قرار دارد. در ساخت این پانسمان از ترکیباتی مانند مواد اکریلیک، پلی اورتان و عناصر فوق جاذب استفاده شده تا قدرت جذب آن افزایش پیدا کند. پانسمان فوم علاوه بر جذب ترشحات زخم بهخصوص ترشحات بدبو، در بهبود زخم و ایجاد تعادل در رطوبت آن تاثیر بسیاری دارد. این پانسمان با نفوذپذیری منحصر به فرد خود، به بخار آب اجازه خروج داده اما امکان ورود باکتریها وجود ندارد.
- پانسمانهای نگهدارنده رطوبت
در فرایند ترمیم زخم زمانی که زخم با بافت همبند پر شد و ترشحات اگزودا کاهش پیدا کرده، باید پانسمان نگهدارنده رطوبت را جایگزین پانسمان جاذب کنیم تا از کاهش رطوبت و خشک شدن زخم جلوگیری شود. انواع پانسمان نگهدارنده رطوبت شامل موارد زیر میشوند:
پانسمان هیدروکلوئید
پانسمان هیدروکلوئید به شکل یک لایه چسبی از مواد ژلهای با ترکیبات کربوکسی متیل سلولز سدیم است که بر روی یک فیلم یا فوم از جنس پلی اورتان لایهای قرار دارند. این پانسمان علاوه بر جذب ترشحات زخم، با ایجاد یک فضای بسته و ایزوله، رطوبت مورد نیاز زخم را حفظ میکند. پانسمان هیدروکلوئید میتواند هم به عنوان پانسمان اولیه و هم به عنوان پانسمان ثانویه استفاده شود. این پانسمانها به شکل خمیری، ژلهای یا ورقهای وجود دارند که شکل خمیری و ژلهای آن نیاز به پانسمان ثانویه دارند. اگر این نوع به عنوان پانسمان ثانویه استفاده شود، باید سطح زخم با آلژینات یا فیبر سلولز ژلهای پوشانده شده باشد.
پانسمان فیلم یا پانسمان شفاف
این پانسمانها که به شکل ورقهای و قابل انعطاف بوده و یک سمت آنها چسبدار است، میتوانند بخار و گازها را از خود عبور دهند اما اجازه ورود مایعات به پانسمان را نمیدهند. از پانسمان شفاف میتوان برای پیشگیری از به وجود آمدن زخم بستر و یا جلوگیری از پیشرفت آن استفاده نمود. زمان تعویض این نوع پانسمانها 3 تا 7 روز پس از استفاده است.
- پانسمانهای رطوبت دهنده(آبرسان)
برخی زخمها رطوبت خود را از دست داده، خشک میشوند و زخم با بافت مرده پوشیده میشود. در چنین مواردی باید بافت مرده و خشک شده برداشته شود تا زخم بتواند خود را ترمیم کند. اگر میزان بافت مرده به اندازهای نباشد که بیمار به کاندیدای مناسب برای دبریدمان تبدیل شود، در این مواقع از پانسمانی استفاده میشود که با آنزیمها و فاگوسیتهای اندوژن خود به صورت تدریجی بافت مرده را هضم کرده و از بین ببرد. به این روش دبریدمان اتولیتیک گفته میشود. علاوه بر این، باید رطوبت زخم حفظ شود تا فرایند ترمیم زخم به درستی انجام شود. برای این نوع زخمها از پانسمانهای هیدروژل استفاده میشود.
پانسمان هیدروژل
این پانسمانها به عنوان پرکاربردترین نوع پانسمان زخم، به دو شکل صفحهای و ژل بدون شکل و از مواد طبیعی و مصنوعی ساخته شدهاند که تقریبا 90 درصد آن را آب تشکیل داده است. آب موجود در پانسمان هیدروژل برای تامین رطوبت مورد نیاز زخم است که میتواند به تسریع بهبود زخم کمک کند. این پانسمانها به پانسمان ثانویه مانند پانسمان هیدروکلوئیدی یا نوار پلی اورتان نیاز دارند و تعویض آن باید هر 3 یا 4 روز یکبار انجام شود.
پانسمان نوین چه مزایایی دارد؟
- استفاده و امکان تعویض آسان
- جلوگیری از عبور رطوبت، آب و میکروب
- درمان اسکار زخمها
- ایجاد محیط مرطوب برای بهبود زخم
- داشتن مواد آنتی باکتریال در برخی انواع آن
- کاهش التهاب زخم
- کاهش درد و خارش
- استریل بودن پانسمان
- استفاده از ترکیبات طبیعی برای بهبود زخم
- افزایش خونرسانی و جریان خون به محل زخم
- عدم به جا گذاشتن پرز یا مواد اضافه بر روی زخم
- دارای انواع ضد آب و ضد رطوبت
- عدم چسبیدن به سطح زخم
چه ترکیباتی در ساخت پانسمان نوین استفاده میشود؟
ترکیباتی که در این نوع پانسمانها مورد استفاده قرار میگیرند کاملا طبیعی بوده و بیشترین تاثیر را در بهبود زخمها دارند. این ترکیبات شامل موارد زیر میشوند:
- ذرات یون نقره: این ترکیب دارای خاصیت ضد عفونی کننده، ضد بو و ضد میکروب است.
- عسل مانوکا: این ترکیب میتواند در رطوبت بخشی به زخم، افزایش جریان خون و دبرید زخم تاثیرگذار باشد. علاوه بر این خاصیت ضد التهابی، ضد بو، آنتی باکتریال داشته و سرشار از ویتامین و آنتی اکسیدان است.
- روغن زیتون اوزونه: این روغن برای مرطوب کردن زخم، افزایش اکسیژن رسانی و افزایش جریان خون به ناحیه زخم بسیار موثر بوده و سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین است.
- آلژینات کلسیم: این ماده ترشحات زخم را جذب نموده و به آن رطوبت میبخشد.
- کربن فعال: این ماده برای رفع بوی بد زخم و ضد عفونی کردن زخم بسیار تاثیرگذار است و خاصیت آنتی باکتریال دارد.
- زینک: زینک با خاصیت آنتی باکتریال خود میتواند در ضدعفونی کردن زخم تاثیرگذار بوده و پوست را ترمیم کند.
- آلوئهورا: آلوئهورا برای ایجاد رطوبت در پوست، دبرید کردن و از بین بردن التهاب و میکروبهای زخم تاثیرات بسیاری دارد.
از پانسمان نوین برای چه نوع زخمهایی استفاده میشود؟
- زخمهای جراحی
- درمان زخم بستر
- زخم پای دیابتی
- زخم سوختگی کوچک
- زخمهای عفونی
- زخمهایی که به فشار منفی برای درمان نیاز دارند
- زخمهای اطراف انواع استومی
- گرافتهای پوستی
- لولههای گاستروستومی و تراکئوستومی
- زخمهایی که بافت نکروزه نرم دارند
خدمات کلینیک زخم کرج در زمینه پانسمان انواع زخم
کلینیک زخم کرج، یک کلینیک تخصصی در زمینه درمان انواع زخم مانند زخم پای دیابتی، عفونت زخم سزارین، زخم فشاری یا زخم بستر، انواع سوختگیها، زخمهای ناشی از تروما، بازشدگیهای محلِ عمل جراحی و … است که خدمات درمانی خود را هم در کلینیک و هم در منزل شما ارائه میدهد. شما میتوانید برای دریافت خدمات پانسمان زخم، با شمارههای موجود در سایت تماس گرفته و اطلاعات لازم را در اختیار کارشناسان ما قرار دهید تا در زمان مشخص شده، در کلینیک زخم و یا با اعزام متخصص زخم به منزل شما، انجام خدمت شود. همچنین میتوانید از راهنماییهای کارشناسان ما در زمینه روشهای درمان انواع زخم و سایر خدمات کلینیک زخم کرج بهرهمند شوید.