زخم تروما چیست؟
به زخم، شکستگی و یا آسیب شدید در بافت نرم پوست و یا استخوان، تروما (Trauma) گفته میشود. این نوع زخمها با یک عامل بیرونی و به صورت آسیبهای فیزیکی با شروع و شدت ناگهانی ایجاد میشوند.
عامل ایجاد کننده زخم تروما میتواند تیغ بیابان تا تیغ جراحی را شامل شود و این زخم میتواند همراه با انواع آسیبها مانند شکستگی استخوان و کنده شدن پوست و یا گوشت باشد. اما در حالت کلی این نوع زخمها در عرض چند هفته بهبود پیدا خواهند کرد.
زخمهای تروما به چند دسته کلی تقسیم میشوند:
زخم حاد
به زخمهایی که ساختار پوست آسیب دیده و لایههای داخلی بافت به راحتی قابل مشاهده هستند، زخم حاد گفته میشود. در این نوع زخمها معمولا اجسام خارجی مانند فلز، شیشه و یا شن یافت میشود.
زخم خراشیدگی
خراشیدگی به دلیل ساییده شدن و یا خراشیدن پوست توسط یک عامل سخت و زبر ایجاد میشود، مانند خراشیدگی زانو به دلیل افتادن از دوچرخه.
زخم لهشدگی
صدمات زخم لهشدگی زمانی رخ میدهد که قسمتی از بدن در معرض فشار بسیار شدیدی قرار گرفته و بافت آن آسیب بیند. این نوع زخم از لهشدگی بافت به دلیل کوبیدن انگشت به در تا آسیبهای شدید ناشی از تصادفات رانندگی را شامل میشود.
زخمهای بریدگی و پارگی
این نوع زخمها میتوانند بر اثر برخورد یک جسم تیز و برنده با بافت رخ دهند و یا به دلیل شکستگی استخوانی، قسمتی از بافت بدن دچار پارگی یا بریدگی شدید شود. این زخم دارای پارگی دندانهدار یا نامنظم بوده و در اکثر موارد در داخل زخم، باکتری و یا مواد زائد بریدگی یا پارگی نیز یافت میشود. همچنین اجسام تیز اما کوچک مانند سوزن، ناخن و یا دندان حیوان نیز میتوانند موجب ایجاد آسیب سطحی و جزئی شوند اما زخم آنها مستعد عفونت است.
زخمهای نافذ
زخم نفوذی یا نافذ به دلیل ورود یک جسم به بافت بدن مانند چاقو یا گلوله ایجاد میشود. آسیب این زخم میتواند مانند یک سوراخ سطحی بوده و یا به لایههای زیرین و عمیق بافت نفوذ نماید. در زخم نافذ میتواند جسم وارد شده به بدن، به اندامهای داخلی و حساس نیز آسیب برساند. هرچه سرعت و قدرت نفوذ جسم بیشتر باشد، میزان آسیب و شدت زخم نیز بیشتر خواهد شد.
انواع آسیبهای زخم تروماتیک
- سوختگی
- آسیبهای فشاری یا لهشدگی
- قطع عضو
- پنوموتوراکس (ایجاد حفره در پرده جنب ریه و ورود هوا به آن)
- ضربه مغزی
- آسیب الکتریکی
- شکستگی ستون فقرات
- شکستن جمجمه
- آسیب به میوکارد قلب
- آسیب نخاعی
- آسیب به صورت مانند در رفتگی یا شکستگی فک
- زخمها و بریدگیهای حفرهای مول چاقو خوردگی
دلایل به وجود آمدن زخم تروما چیست؟
زخم تروما طیف گستردهای از زخمها را شامل میشود، به همین دلیل دلایل مختلفی برای به وجود آمدن آن وجود دارد. این دلایل به وجود آمدن زخم تروما شامل موارد زیر میشوند:
- ورود اجسام تیز و برنده به بافت بدن مانند چاقو
- وارد شدن نیرو و فشار زیاد
- الکتریسیته
- آتش، مواد شیمیایی و یا سرمای بیش از حد
- ورود اجسام با شدت و سرعت بالا به بدن
- افتادن یا پرت شدن از ارتفاع
- تصادفات رانندگی
زخم تروما چه علائمی دارد؟
- التهاب
- تورم
- قرمزی
- خونریزی
- عفونت
- تب
- وجود ترشحات عفونی
- تغییر در سطح هوشیاری فرد
- سخت نفس کشیدن
- استفراغ
- نبض ضعیف
زخمهای تروماتیک چه عوارض و خطراتی میتوانند داشته باشند؟
این عوارض و خطرات در مواردی که آسیب تروماتیک بسیار شدید است جان فرد را تهدید خواهند کرد:
- التهاب شدید
- عفونت شدید و پیشرفت به سایر بافتهای اطراف زخم
- نکروز
- به وجود آمدن برآمدگی یا اسکار
- خونریزی شدید و غیر قابل کنترل
- از دست رفتن سطح هوشیاری فرد
- آسیب نخاعی
روشهای درمان زخم تروما
مراحل مراقبتهای اولیه زخم تروما:
- مرحله اول: ابتدا زخم باید با روشهای مختلف مانند دبریدمان از هرگونه بافت مرده، بقایای جسم خارجی و هماتوم زخم پاکسازی شود تا تعداد باکتریها و عوامل عفونتزای دیگر کاهش پیدا کرده و از پیشرفت زخم و عفونت جلوگیری شود.
- مرحله دوم: پس از آن زخم باید با محلول نرمال سالین (سرم نمکی یا سرم شستشو) شسته شود. فشار محلول باید به گونهای باشد که تمام بافتهای مرده روی زخم را از بین برده و به بافتهای سالم بدن آسیب نرساند.
- مرحله سوم: زخم باید توسط محلولهای ضدعفونی کننده و تحت نظر پزشک گ، ضدعفونی شود. با توجه به تحقیقات گستردهای که درباره انواع محلولهای ضدعفونیکننده شده است، برخی از تحقیقات این محلولها را تنها یک عامل پاک کننده نشان داده است که اثرات سمی و منفی بر روند بهبود زخم دارند. به همین دلیل پیشنهاد میشود از این محلولها تنها تحت نظر پزشک و با تجویز پزشک استفاده شود.
- مرحله چهارم: زخم تروما باید پس از تمیز و ضدعفونی شدن، با نظر پزشک به روش بخیه جراحی و یا با یک پوشش مناسب و کاملا تمیز بسته شود. برای این کار میتوان از پانسمانهای سنتی مانند گاز استریل و بانداژ استفاده کرد، و یا زخم را با انواع پانسمان نوین و پیشرفته پانسمان نمود. برای آشنایی بیشتر با انواع پانسمان نوین، پیشنهاد میکنیم به صفحه پانسمان نوین مراجعه نمایید.
پس از انجام مراقبتهای اولیه، در صورتی که زخم عمیق، خطرناک و یا دارای خونریزی زیاد است، باید به اورژانس مراجعه نموده و زخم توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. مراحل درمان هر یک از انواع زخمها میتواند متفاوت باشد که در ادامه به بررسی هر یک از آنها میپردازیم.
درمان زخمهای بریدگی و پارگی
- ابتدا محل بریدگی، با محلول آنتی سپتیک استریل، تمیز میشود.
- سپس باید اجسام خارجی باقیمانده در زخم خارج شوند.
- پس از آن از ژلهای آنتیباکتریال برای پیشگیری از عفونت بر روی زخم استفاده میشود.
- سپس با نظر پزشک، ممکن است زخم با بخیه مناسب، بخیه زده شود.
- پس از آن زخم بریدگی باید پانسمان شود تا تمیز مانده و تا زمان بهبودی از آن محافظت شود.
مراحل درمان زخمهای نافذ
درمان این نوع زخمها باید در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی و یا بیحسی صورت گیرد.
- محل نفوذ جسم خارجی باید توسط برش جراحی باز شده و جسم خارجی از بدن خارج شود.
- در تمام مدت خروج جسم خارجی از بدن باید تمام علائم حیاتی فرد کنترل شود.
- پس از خروج جسم، محل برش داده شده را با بخیه دوخته میشود.
- در انتها نیز از پانسمانهای گرانولی که حاوی کلاژن هستند برای تحریک بافت به تسریع روند بهبودی استفاده میشود.
مراحل درمان زخم ساییدگی
- ابتدا زخم باید با یک گاز استریل آغشته به محلول آنتی سپتیک پاکسازی شود تا تمامی اجسام و مواد خارجی وارد شده به زخم از آن خارج شوند.
- پس از آن زخم را به طور کامل پانسمان میکنند.
در صورتی که برای درمان هر یک از انواع زخمهای تروماتیک به مراکز درمانی مراجعه نمایید، برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کزاز، باید واکسن کزاز تزریق نمایید. شما میتوانید برای درمان هر یک از انواع زخم ترومای خود، در صورتی که آسیب جدی و حیاتی به بدن خود یا شخص همراه شما وارد نشده است، با کلینیک زخم کرج تماس گرفته و به صورت حضوری مراجعه نمایید و یا درخواست اعزام متخصص زخم به منزل خود را اعلام فرمایید. تیم تخصصی کلینیک زخم کرج انواع خدمات درمان زخم در کلینیک زخم و منزل را به شما عزیزان ارائه میدهند.