آشنایی با انواع زخم جراحی
زخم جراحی یا همان بخیه جراحی را بر اساس محل قرارگیری زخم، میزان آلوده بودن یا نبودن زخم و احتمال بروز عفونت به 4 دسته کلی تقسیم میشود.
- دسته اول: تمیز
این نوع زخمها پاک، سالم و بدون هیچ یک از نشانههای عفونت بوده و معمولا شامل زخمهای سطحی پوست، زخمهای عروقی، چشمها و جراحی در نواحی مجاری گوارشی، ادراری تناسلی و ریوی میباشند.
- دسته دوم: تمیز رو به آلوده
در این نوع زخم، با وجود آنکه تمیز است، اما به دلیل موقعیت قرارگیری آن بر روی بدن، احتمال بروز عفونت در آن وجود دارد. در این نوع، آلودگی به بدن وارد شده اما موجب عفونت نمیشود. زخمهای دستگاه گوارش از این نوع هستند.
- دسته سوم: آلوده
این نوع به دلیل عدم رعایت اصول بهداشتی در حین جراحی رخ داده و آلودگی وارد بدن شده و موجب بروز عفونت میشود. در این حالت از محل زخم ترشحات چرکی قابل توجه خارج میشود.
- دسته چهارم: کثیف و عفونی
در این نوع، بافت دچار التهاب حاد و چرکی شده و در حالت شدیدتر دچار نکروز میشود.
دلایل بروز عفونت زخم جراحی
- ورود میکروبهایی که به طور طبیعی بر روی بدن، هوا، درون بدن، بر روی ابزار جراحی و یا دستان آلوده پرستار یا دستیار جراح وجود دارد به داخل زخم
- دیابت کنترل نشده
- چاقی و اضافه وزن
- طول کشیدن جراحی بیش از 2 ساعت
- مصرف دخانیات پس از جراحی
- وجود اختلال در سیستم ایمنی بدن
- مصرف داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزولون
عفونت زخم جراحی چه علائمی دارد؟
- علائم عفونی سیستمیک (عفونتی که در بدن حرکت میکند) شامل تب، احساس خستگی و احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن، بی حالی و بی اشتهایی
- احساس گرما در محل زخم
- تورم و قرمزی
- مشاهده ترشحات آبکی یا چرکی
- احساس درد
- تاخیر در بهبودی بخیه
- احساس درد و تورم در پاها
- سوزش
انواع عفونت زخم جراحی
عفونت جراحی میتواند در سطوح و اندامهای مختلف ایجاد شود. یکی از شایعترین انواع عفونت جراحی، عفونت در محل جراحی و ناحیه دفع ادرار است. علاوه بر این، احتمال بروز عفونتهای ریوی نیز بسیار بالا است، به همین دلیل در صورت داشتن سرفههای شدید پس از جراحی، حتما به پزشک مراجعه نمایید. یکی دیگر از اشکال عفونت جراحی، ابتلا به اسهال شدید و مشکلات گوارشی، به دلیل تجمع باکتری کلستریدیوم دیفیسیل در دستگاه گوارش است که اگر پس از عمل جراحی با چنین مشکلی مواجه شدید، باید پزشک را در جریان قرار دهید. انواع عفونت زخم جراحی در سطوح مختلف شامل موارد زیر هستند:
عفونت پوست (برش سطحی)
این نوع عفونت تنها در بخشی از پوست و بافتهای زیر جلدی که برش ایجاد شده است، رخ میدهد و از علائم آن میتوان به قرمزی، تورم، التهاب و مشاهده چرک در موضع زخم اشاره کرد. در این نوع عفونت بهترین روش، باز کردن بخشی از زخم جراحی و خارج کردن عفونت، و استفاده از آنتیبیوتیک است.
عفونت عضلات، فاشیا و بافتهای اطراف آن (برش عمقی)
این عفونت به دلیل عمقی بودن برش جراحی، در مناطق عمقیتر رخ داده و از علائم آن ترشحات چرکی زیاد و درد ، علاوه بر موارد فوق است. در صورتی که این نوع عفونت تنها با آنتیبیوتیک درمان نشود، جراح مجبور به باز کردن کامل زخ جراحی و از بین بردن عفونت خواهد بود.
بروز عفونت در ارگان، اندام و استخوان
این نوع عفونت در هر بخشی از بدن به جز پوست، ماهیچه و بافتهای اطراف آن که در جراحی درگیر بودهاند رخ میدهد. این بخشها میتوانند شام استخوانها، ارگانهای مختلف و یا فضای بین اندامها باشند.
روشهای درمان عفونت زخم جراحی
برای درمان عفونت زخم جراحی از دو روش استفاده از آنتیبیوتیک و در برخی موارد از جراحی تهاجمی استفاده میشود. هر یک از این روشها به شرح زیر هستند:
درمان عفونت زخم جراحی به روش آنتیبیوتیک
اولین مرحله از درمان عفونت زخم جراحی، استفاده از آنتیبیوتیک است که مدت زمان آن با توجه به شرایط هر فرد میتواند متفاوت باشد، اما به طور کلی باید -حداقل یک هفته باید آنتیبیوتیک مصرف شود. در ابتدا آنتیبیوتیک درمانی را به صورت وریدی آغاز کرده و پس از آن دوره درمان به صورت مصرف قرص پیش میرود. برای تشخیص آنتیبیوتیک مناسب برای تجویز، باید چرک ترشح شده از عفونت زخم جراحی مورد آزمایش قرار گیرد تا باکتری یا میکروبی که عامل ایجاد عفونت است، مشخص شود. سپس متخصص عفونی، نوع آنتی بیوتیک مناسب را برای شما تجویز مینماید.
درمان عفونت زخم جراحی به روش جراحی تهاجمی
در برخی مواقع ممکن است برای درمان عفونت زخم جراحی، نیاز باشد عمل جراحی دیگری انجام شود. مراحل این روش به شرح زیر انجام میشود:
- مرحله اول: ابتدا زخم جراحی با چاقوی کوچکی باز میشود.
- مرحله دوم: سپس باید آزمایشهایی بر روی پوست و زخم جراحی انجام شود تا وجود عفونت و میکروبی که عامل بروز عفونت شده است را شناسایی کرده و نوع آنتیبیوتیک آن تعیین شود.
- مرحله سوم: پس از انجام آزمایشهای لازم، عفونت زخم تخلیه شده و بافت آسیبدیده یا مرده را برمیدارند.
- مرحله چهارم: زخم جراحی را با محلول سالین یا همان آبنمک شستشو میدهند.
- مرحله پنجم: در آخر، زخم را با نوارهایی از باند آغشته به سالین میبندند.
کلینیک زخم کرج به عنوان یکی از معتبرترین کلینیکهای زخم در کرج و ایران شناخته میشود که با داشتن تیم پزشکی متخصص و حرفهای، بهترین خدمات را در زمینه درمان زخم به شما عزیزان ارائه میدهد. شما میتوانید برای درمان عفونت زخم جراحی خود به این کلینیک مراجعه نمایید. برای اطلاع از شرایط مراجعه حضوری و تعیین وقت قبلی، با شمارههای درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.
چگونه میتوان از بروز عفونت زخم جراحی جلوگیری کرد؟
- پیش از جراحی از مصرف دخانیات خودداری نمایید.
- کادر پزشکی و افرادی که در اتاق عمل حضور دارند، با شستن دستها و پوشیدن ماسک و دستکش، بهداشت را رعایت نموده و تا حد امکان محل انجام جراحی را پاکیزه نگه دارند تا احتمال بروز عفونت به حداقل برسد.
- پس از عمل جراحی خود، توصیههای پزشکی را به درستی و مطابق دستور پزشک خود انجام دهید. پانسمان زخم جراحی خود را تمیز و خشک نگه داشته و در زمان مشخص شده توسط پزشک تعویض نمایید.
- پیشنهاد میشود بهجای استفاده از پانسمانهای سنتی در موضع زخم جراحی، از پانسمانهای پیشرفتهی آنتیباکتریال، با تشخیص پزشک یا درمانگر متخصص زخم، استفاده نمائید.
- پیش از تعویض پانسمان، حتما دستهای خود را شسته و دستها را با الکل ضدعفونی نمایید.
- پس از عمل جراحی نیز از مصرف دخانیات پرهیز نموده و رژیم غذایی سالم داشته باشید.