زخم شریانی چیست؟
زخم شریانی یا زخم ایسکمیک به دلیل مسدود شدن شریانها (تصلب شرائین) و یا گردش خون ضعیف در این نوع رگها ایجاد میشود که میتواند آسیبهای بسیاری به بدن وارد کند. آسیبها و نشانههای زخمهای ایسکمیک در سطح پوست نمایان میشوند و میتوانند زخمهای بسیار دردناکی را ایجاد کنند. بروز زخمهای شریانی به این صورت است که انسداد شریانها موجب میشود خونرسانی به اندامهای تحتانی بهخصوص پاها کاهش پیدا کرده و در طولانی مدت موجب کم خونی در این اندامها و مرگ بافتها میشود.
زخمهای شریانی در اکثر موارد در بخشهای نوک انگشتان پا، پاشنه پا،حاشیه کف پا، نواحی استخوانی پا و نواحی از پا که در معرض سایش و ضربه مداوم قرار میگیرند، ایجاد میشوند. فرد مبتلا به زخمهای ایسکمیک یا شریانی معمولا در طول روز دردی ندارد اما زمانی که پاهای خود را بالا نگه دارد درد زیادی را حس میکند. علاوه بر این، درد این زخمها در شب شدیدتر شده و باعث میشوند که بیمار برای رها شدن از این دردها پاهای خود را هنگام خواب از تخت آویزان کرده و یا بر روی صندلی بخوابد.
زخمهای شریانی چه علائمی دارند؟
از مهمترین نشانههایی که برای تشخیص این نوع زخمها باید به آنها توجه نمود، میتوان به میزان عمق زخم، اندازه و ویژگیهای ظاهری آن اشاره کرد. این نوع زخمها کوچک، گرد و با مرز مشخص هستند که بستر آنها به دلیل ضعیف بودن جریان خون، رنگ پریده بوده و بدون بافت گرانوله میباشد. از علائم و نشانههای این زخم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرد بودن ناحیه زخم نسبت به نواحی دیگر هنگام لمس کردن
- زخم دارای ظاهری گود و فرو رفت
- غالبا دارای ترشحات کم
- احساس درد در انگشتان پا
- تغییر رنگ پوست ناحیه زخم به آبی، بنفش یا سیاه
- افزایش احساس درد با بالا بردن پاها
- احساس درد در نواحی مختلف پا مانند ران، ساق پا و باسن هنگام راه رفتن یا فعالیت بدنی
- براق، خشک و نازک شدن پوست در ناحیه زخم
- توقف رشد موها و یا ریختن آنها در ناحیه آسیب دیده
- احساس ضعف و بیحسی در پاها
- مشاهده زخم باز بر روی ساق پا
چرا زخمهای شریانی ایجاد میشوند؟
همانطور که گفتیم یکی از دلایل ابتلا به زخمهای شریانی، انسداد تدریجی شریانها میباشد که به طور معمول در افراد مسن بیشتر از سایر افراد قابل مشاهده است. این عارضه میتواند در کاهش جریان خونرسانی و اکسیژنرسانی به نواحی مختلف تاثیرگذار بوده و در نهایت منجر به مرگ بافت شود. تنگی شریانهای اندامهای تحتانی به دلیل وجود رسوبات چربی، پلاک ها و کلسیم در دیواره شریانها و یا ابتلا به بیماریهایی مانند سندروم شوگرن و یا آرتریت روماتوئید اتفاق میافتد. از جمله عوامل تاثیرگذار بر ریسک ابتلا به زخمهای شریانی، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به دیابت
- کشیدن سیگار
- افزایش سن (بالای 65 سال)
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به زخمهای شریانی قرار دارند؟
- افراد مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی
- افراد مبتلا به بیماریهای عروقی مغزی
- افراد مبتلا به دیابت
- افراد دارای فشار خون بالا
- افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید
- افرادی که به اختلالات لخته شدن خون دچارند
- افراد مبتلا به چاقی و نداشتن تحرک
- افراد دارای سابقه آسیب دیدن پاها
- افراد سیگاری
- افراد مبتلا به نارسایی کلیه
نحوه تشخیص زخمهای شریانی
برای تشخیص زخمهای شریانی از آزمایشات مختلفی استفاده میشود که شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش زمان بازگشت عروقی: زمانی که رگهای خونی کوچک که در سطح پوست قرار دارند فشرده شوند، پر از خون شده و در افراد سالم این مدت زمان کوتاه است. اگر مدت زمان پر شدن مویرگها بالای ۳ ثانیه زمان ببرد، نشان میدهد که فرد به نارسایی شریانی مبتلا است.
- آزمایش Buerger: در این آزمایش باید بیمار صاف دراز کشیده و پای خود را 45 درجه بالاتر از سطح افق بلند کرده و تا 1 دقیقه در این حالت قرار بگیرد. زمانی که پای بیمار در بالا قرار دارد کمرنگ شده و پس از پایین آمدن قرمز روشن میشود، در این حالت یعنی بیمار به زخم شریانی مبتلا است.
- اکسیمتری پوستی: در این آزمایش باید میزان اکسیژن پوست در اطراف زخم اندازهگیری شود. زمانی که مقدار اکسیژن خون فرد کمتر از 40 میلیمتر جیوه باشد، یعنی فرد به نارسایی عروقی مبتلا بوده و اگر کمتر از 20 میلیمتر جیوه باشد، یعنی نارسایی عروقی فرد بسیار شدید است.
- سونوگرافی داپلر عروق اندام تحتانی: در این روش میتوان حرکت خون در شریانها را به وسیله امواج صوتی مشاهده نمود. سونوگرافی داپلر مطمئنترین و دقیقترین روش برای تشخیص بالینی است.
آشنایی با روشهای درمان زخمهای شریانی
برای درمان زخمهای شریانی پیش از هرچیز ابتدا باید علت به وجود آمدن این زخمها را شناسایی کرده و آن را درمان نماییم و در کنار آن به درمان و ترمیم زخم نیز بپردازیم. درمان زخمهای عروقی باید توسط افراد متخصص و باتجربه انجام شود تا به خوبی درمان شده و از بروز آسیبهای بیشتر جلوگیری شود. کلینیک زخم کرج، یکی از کلینیکهای تخصصی در زمینه درمان انواع زخم بهخصوص زخمهای عروقی به شمار میرود که شما میتوانید چه به صورت حضوری و چه در منزل خود از خدمات درمانی این کلینیک بهرهمند شوید. پزشکانی که در این مجموعه فعالیت میکنند از دانش و تجربه بسیار بالای برخوردار هستند که همین امر موجب شده است این کلینیک به عنوان یکی از بهترین کلینیکهای تخصصی در زمینه درمان زخم شناخته شود. در صورتی که شما و یا یکی از عزیزانتان به بیماری زخمهای شریانی مبتلا هستید، میتوانید به صورت حضوری به کلینیک زخم کرج مراجعه نموده و یا از خدمات درمان زخم عروقی در منزل این کلینیک بهرهمند شوید. برای تعیین وقت قبلی در کلینیک زخم کرج، با شمارههای درج شده در سایت تماس بگیرید.
نمونه تصاویر زخم های شریانی
برای درمان زخمهای شریانی از روشهای مختلف استفاده میشود که این روشها شامل موارد زیر میباشند:
روش اول: درمان زخمهای شریانی با جراحی
روش جراحی زمانی انجام میشود که هنوز امید به بازگشت جریان خون و سلامت پاها وجود دارد. در این روش ابتدا باید میزان جریان خون در ناحیه مورد بررسی قرار گرفته، سپس پزشک متخصص قلب و عروق آنژیوپلاستی را انجام میدهد. برای آنژیوپلاستی، به کمک بالون و کاتتر قسمتهایی از شریان که مسدود شده است باز شده و عامل انسداد برطرف میشود. با این روش جریان خون به پاها بهبود یافته و پس از مصرف آنتی بیوتیک و مراقبت صحیح، زخمها نیز از بین میروند. علاوه بر این، روشهای جراحی دیگری نیز برای درمان انسداد شریانها استفاده میشود که شامل موارد زیر هستند:
- جراحی ترمیمی جهت بستن زخم
- جراحی پیوند عروق سالم از نواحی دیگر بدن
- جراحی ترمیم و باز کردن شریان با استفاده از استنت
روش دوم: درمان زخمهای شریانی با آنتیبیوتیک
برای درمان زخمها و پیشگیری از گسترش آنها پزشک برای بیمار آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد. آنتیبیوتیک التهاب و عفونت زخم را کاهش داده و علائم آن را بهبود میبخشد اما نمیتواند تاثیری بر جریان خون داشته باشد. به همین دلیل درمان با آنتیبیوتیک به همراه سایر روشها انجام میشود. بهتر است پس از ضدعفونی و استفاده از پماد بر روی زخمهای ایجاد شده، از پانسمانهای نوین و پیشرفته استفاده نمایید تا زخم ایجاد شده استریل باقی مانده و سریعتر بهبود پیدا کند.
روش سوم: درمان زخمهای شریانی با قطع عضو
زمانی که زخم ایجاد شده بسیار عفونی شده باشد و یا نتوان جریان خون را بهبود بخشید، باید ناحیه آسیب دیده قطع شود.
چگونه میتوان از ابتلا به زخمهای شریانی پیشگیری کرد؟
- به صورت مداوم پاها بهخصوص میان انگشتان را بررسی نمایید و در صورت وجود هرگونه تغییر رنگ و یا زخم غیر عادی به پزشک مراجعه نمایید.
- مصرف سیگار موجب سفتی شریانها و انسداد آنها میشود. به همین دلیل یکی از روشهای پیشگیری از ابتلا به زخمهای شریانی، ترک مصرف سیگار است.
- یکی از مهمترین فاکتورهایی که باید برای پیشگیری از ابتلا به زخمهای شریانی به آن توجه نمایید، کنترل کردن مقدار قند خون، فشار خون، کلسترول و تریگلیسرید خون است.
- از کفشهای مناسب استفاده کنید تا از اعمال فشار بیش از حد به پاها پیشگیری نمایید.
- از ایستادن طولانیمدت و روی هم انداختن پاها هنگام نشستن خودداری نمایید.
- از پاهای خود در برابر هرگونه آسیب و عفونت محافظت نمایید.