زخم واریسی چیست؟
زخم واریسی که به نامهای زخم وریدی یا زخم استاز نیز شناخته میشود، یک زخم سطحی بر روی پوست پا است که به دلیل عدم توانایی بازگرداندن خون به قلب توسط سیاهرگهای پاها رخ میدهد. این زخمها در اکثر مواقع نشانهی بیماری واریس وریدی پیشرفته است و در صورت عدم تشخیص سریع و درمان کامل آن میتواند به یک مشکل با درمان طولانیمدت تبدیل شود. زمانی که فرد دچار رگ واریسی میشود، باید این مشکل را به سرعت درمان نماید تا از ابتلا به زخمهای واریسی پیشگیری کند. در اکثر موارد این زخمها در قسمت قوزک داخلی پا، بالای مچ پا و زیر ماهیچه ساق پا یا به طور کلی در حدفاصل بین مچ تا زانو ایجاد میشوند.
دلایل ایجاد شدن زخمهای واریسی
سیاهرگهای بدن وظیفه بازگرداندن خون از نقاط مختلف بدن به سمت قلب را برعهده دارند. سیاهرگهای پا درون خود دارای دریچههایی هستند که به آنها دریچههای لانه کبوتری گفته میشود. وظیفه این دریچهها این است که از بازگشتن خون در سیاهرگهای پا به سمت پایین جلوگیری کند. زمانی که این دریچهها عملکرد درستی نداشته باشند، فرد دچار ترومبوز سیاهرگی شده باشد و یا به دلایل مختلف مجبور باشد برای مدت زمان طولانی بایستد، خون در سیاهرگهای پا در مسیر اشتباهی جریان پیدا کرده و در حالت ایستاده فشار زیادی به رگها وارد میکند. پس از مدتی فشار ایجاد شده در سیاهرگ افزایش پیدا کرده و به مرور به عروق کوچک پا و پوست پا آسیب رسانده و موجب بروز زخمهای واریسی میشوند. احتمال ابتلا به این عارضه در زنان بیشتر از مردان است و در اکثر مواقع در افراد بین 50 تا 70 رخ میدهد.
عوامل بسیاری میتوانند بر بروز این مشکلات و در نهایت زخم واریسی تاثیرگذار باشند که شامل موارد زیر میباشند:
- اختلال در عملکرد دریچههای لانه کبوتری سیاهرگ
- نداشتن تحرک کافی
- ترومبوفلبیت یا ترومبوز وریدی
- عدم کارایی و عملکرد پمپ عضله ساق پا
- وجود اختلالات مادرزادی
- نارسایی وریدی همراه با افزایش فشار وریدهای پا
- تروما و شکستگی های ساق پا
- اعمال جراحی در ساق پا
زخم واریسی چه علائمی دارد؟
علائم زخم واریسی به دو دسته علائم اولیه و ثانویه تقسیم شده و شامل موارد زیر میشوند:
علائم اولیه زخمهای واریسی
- سفت و سخت شدن پوست
- تورم، گرفتگی و سنگینی پا
- احساس خارش و گزگز
- تغییر رنگ پوست به قهوهای، قرمز تیره یا بنفش (نشانه تجمع خون در زیر پوست)
علائم ثانویه زخمهای واریسی
- درخشان، سفت و گرمی پوست اطراف زخم
- بدبو شدن و تخلیه چرک در صورت عفونی شدن
- زخمهای سطحی قرمز رنگ و در برخی موارد پوشیده شده با بافتهای زرد رنگ
- احساس درد و سنگینی پا
- شکل و مرز اطراف زخم غیر یکنواخت به طوری که نمیتوان مرز مشخصی بین بافت سالم و ناسالم مشخص کرد
در صورتی که زخم عفونت کرده باشد، نشانههای آن میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- قرمزی و تورم پوست اطراف زخم
- درد تشدید شونده
- تب
- خروج مواد سبز رنگ یا زرد رنگ از زخم
چه افرادی در معرض خطر ابتلا قرار دارند؟
- افرادی که به چاقی و اضافه وزن مبتلا هستند
- افرادی که در راه رفتن مشکل دارند و عضلات ساق پای آنها ضعیف است
- افرادی که دچار ترومبوز یا لخته شدگی خون در عروق عمیق پای خود هستند
- افراد مسن
- افرادی که به ترومبوفلبیت یا لخته خون سطحی مبتلا هستند
- افرادی که به صورت مداوم یک نشسته و یا ایستاده باشند
- افراد دارای آسیب یا تروما در پاهای خود
- افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن انجام دادهاند
نحوه تشخیص زخمهای واریسی
برای تشخیص زخم واریسی پیش از هرچیز ابتدا باید نشانهها و پاهای شما بررسی شوند. پس از آن ممکن است پزشک برای شما سونوگرافی داپلر وریدی، ونوگرافی و یا پلتیسموگرافی تجویز نماید تا بتواند به درستی وجود زخمهای واریسی و علت آن را تشخیص دهد. علاوه بر این، باید سابقه بیماریهای زمینهای و آسیبدیدگیهای پیشین شما مورد بررسی قرار گیرند تا بتوان به راحتی علت بروز این زخمها را تعیین نمود.
روشهای درمان زخم واریسی
درمان زخمهای واریسی یک روند طولانی است که نیازمند صبر و حوصله زیادی است. برای درمان زخمهای واریسی میتوان 3 مرحله را طی نمود که بسته به میزان شدت زخم واریسی و علت ایجاد کننده آن، میتوانند در هر یک از این مراحل درمان شوند. روشها و مراحل درمان زخم واریسی شامل موارد زیر میشوند:
اقدامات اولیه برای درمان زخم واریسی
- درمان فشاری: اولین اقدام برای درمان این زخمها، کاهش ورم و علائم زخم واریس است. در این روش باید محل زخم را با بانداژ مناسب واریس بانداژ کرد و از جوراب واریس استفاده نمود. برای بیماران بستری میتوان پمپهای بادی را بهکار برد. این روش علاوه بر کاهش ورم پاها، جریان بازگشت خون به سمت قلب را نیز بهبود بخشیده و درد را کاهش میدهد.
- بالا نگه داشتن پاها: در زمان استراحت بهتر است پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا خون بتواند به راحتی از پاها به سمت قلب حرکت کرده و علاوه بر کاهش ورم، زخمها نیز هرچه سریعتر بهبود پیدا میکنند. این روش را 3 یا 4 بار در روز و هر بار به مدت 30 دقیقه انجام دهید
- پانسمان زخمها: بهتر است که زخمها پانسمان شوند تا هنگام استفاده از روش فشاری، جوراب واریس یا بانداژ، به زخمها نچسبند و موجب آسیب بیشتر و یا عفونت زخمها نشوند.
درمان دارویی زخمهای واریسی
- پنتوکسی فیلین: از این دارو برای کنترل زخمها به همراه درمان فشاری استفاده میشود که جریان خون را در مویرگهای پا بهبود میبخشد. این دارو میتواند برای برخی افراد عوارض جانبی مانند سوزش معده، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و اسهال را به همراه داشته باشد.
- آسپرین: آسپرین علاوه بر تسریع روند بهبود زخمها، میتواند بر گردش خون و بهبود جریان خون در پاها نیز تاثیرگذار باشد.آنتیبیوتیک خوراکی: این دارو تنها زمانی از سوی پزشک برای بیمار مبتلا به زخم واریسی تجویز میشود که فرد به التهاب پوستی (سلولیتیس) مبتلا بوده و یا زخمهای فرد عفونت کرده باشد.
نکته حائز اهمیت در استفاده از دارو ها این است که حتماً بایستی توسط پزشک تجویز شود. پس سعی در استفاده خودسرانه دارو، صرفاً بر اساس این مطلب نداشته باشید.
درمان زخم واریسی با جراحی
زخمهای واریسی کمتر دچار نکروز یا مرگ بافتی میشوند، اما در صورت بروز این مشکل ممکن است نیاز باشد که دبریدمان زخم و برداشتن بافت نکروز انجام شود.
در حالت کلی برای درمان کامل زخمهای واریسی، ابتدا باید علت بروز این آسیب پیدا شده و رفع شود و پس از آن به درمان زخمها پرداخته شود تا از بروز مجدد آن و عود کردن زخمها پیشگیری شود.
چگونه میتوان از ابتلا به زخم واریسی پیشگیری کرد؟
- اگر بنا به دلایل شغلی و یا هرچیز دیگری، مجبورید ایستادن ها و یا نشستن های طولانی را در طول روز تحمل کنید، بایستی در تمام طول روز از جورابهای واریس استفاده نمایید
- در زمان استراحت پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید
- در صورت داشتن اضافه وزن و یا ابتلا به چاقی، وزن خود را کم کنید
- پیادهروی و فعالیت فیزیکی داشته باشید
- پاها و ساقهای خود را به طور مرتب معاینه کنید و در صورت مشاهده هرگونه علائم یا زخمی، به پزشک مراجعه نمایید
- از چهارزانو نشستن برای مدت زمان طولانی اجتناب کنید
- پوست خود را با کرم مرطوبکننده مرطوب نگه دارید تا خشک نشود
- استعمال دخانیات خود را متوقف کنید
برای درمان زخم واریسی به کجا مراجعه کنیم؟
کلینیک زخم کرج یکی از کلینیکها معتبر و حرفهای در زمینه درمان تخصصی انواع زخم به شمار میرود که شما میتوانید در صورت ابتلا به زخم واریسی، به این کلینیک مراجعه نمایید. تیم پزشکی متخصص و مجرب این کلینیک به صورت شبانهروزی انواع خدمات درمانی را چه در کلینیک و چه در منزل به مشتریان عزیز ارائه میدهند. شما میتوانید برای درمان زخمهای واریسی خود به کلینیک زخم کرج مراجعه نموده و یا از طریق شمارههای درج شده در سایت با کارشناسان ما در این کلینیک تماس بگیرید تا برای درمان زخم واریسی در منزل، یک متخصص زخم در زمان تعیین شده به منزل شما اعزام شود.