بتادین چیست و چه کاربردهایی دارد؟
بتادین نام تجاری دارویی به نام پوویدون آیوداین (Povidone Iodine) است که یک یدوفور بوده و برای ضدعفونی کردن پوست و پیشگیری از عفونت قبل و بعد از جراحی، جراحات سطحی و زخمهای کوچک استفاده میشود. این دارو را با توجه به نوع کاربرد آن، میتواند در حالتهای مختلف نیز به کار برد.
داروی بتادین در واقع ترکیبی از ید و پلیمرهایی است که به عنوان حامل عمل کرده و با آزاد کردن ید معدنی به صورت آرام و تدریجی، موجب ضدعفونی شدن غشاهای مخاطی و پوست میشود. از دیگر موارد مصرف این دارو میتوان به درمان عفونتهای باکتریایی یا قارچی در پوست و درمان هرگونه زخم ناشی از توقف جریان خون در قسمتی از بدن اشاره کرد.
توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید از بتادین (پوویدون آیوداین) بر روی زخمهای عمیق استفاده کرد. زیرا بتادین موجب از بین رفتن بافتهای ترمیمکننده شده و ترمیم زخم عمقی را به تعویق میاندازد.
معرفی انواع بتادین
پوویدون آیوداین یا همان بتادین را میتوان در دو نوع مختلف در داروخانهها و مراکز درمانی یافت. این دو نوع از نظر درصد محلول، کاربرد و نحوه عملکرد با یکدیگر متفاوتند. انواع بتادین شامل موارد زیر میشوند:
بتادین سبز
بتادین سبز در واقع محلول 10 درصد داروی پوویدون آیوداین که از آن برای ضدعفونی نمودن زخمهای سطحی و درمان بیماریهای عفونی واژینال استفاده میشود. این دارو را میتوان به دو حالت مایع و پودری برای از بین بردن قارچها و باکتریها بهکار برد.
نحوه استفاده از این نوع بتادین برای زخمهای سطحی به این صورت است که مقداری بتادین را بر روی زخم خود ریخته و صبر کنید تا خشک شود و سپس زخم را پانسمان کنید. اگر قصد دارید بتادین را برای زخمهای عمیق خود استفاده نمایید، باید بتادین بر روی پوست اطراف زخم ریخته شده و پس از آن بتادینهای اضافی را با محلول سرم شستشو از روی پوست پاک کنید. پس از آن در صورت نیاز پماد یا کرم لازم را بر روی زخم زده و با گاز استریل پانسمان نمایید.
بتادین قهوهای
بتادین قهوهای محلول 5.7 درصد پوویدون آیوداین بوده که برای ضدعفونی کردن دستهای جراح و یا ناحیه مورد نظر برای جراحی، پیش و پس از عمل استفاده میشود. بتادین قهوهای در از بین بردن انواع باکتری تاثیر بسزایی دارد، به همین دلیل از این ماده برای ساخت برخی داروها مانند آنتیبیوتیک به کار میرود.
نحوه عملکرد بتادین چگونه است؟
همانطور که گفتیم پوویدون آیوداین حاوی مادهای به نام یدوفور است که از ید و حامل مانند پوویدون یا سورفاکتانت تشکیل شده است. این ماده در حالت محلول، ید آزاد کرده و بدون تاثیر منفی بر روی زخم، میتواند آن را التیام بخشد.
اشکال دارویی بتادین به چه صورت است؟
- محلول
- پماد
- اسکراب
- پد
- اسپری
- ژل واژینال
- دوش واژینال
آشنایی با عوارض بتادین
بتادین نیز مانند تمام داروهای دیگر میتواند عوارض جانبی مختلفی را برای افراد به همراه داشته باشد، اما این عوارض به ندرت در افراد بروز میکند. برخی از عوارض کوتاهمدت این دارو میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- تحریکپذیری پوست
- بروز قرمزی در ناحیه مورد استفاده
- علائم آلرژیک مانند تورم، قرمزی، تاول زدن، خارش و …
- سوختگی غیر معمول
- تورم دهان، لبها، صورت، زبان یا گلو
- در صورت استفاده از بتادین برای زخمها و جراحات بزرگ، میتواند برای فرد مشکلات کلیوی و افزایش سدیم خون را به همراه داشته باشد.
راهنما و دستورالعمل مصرف بتادین
- پیش از استفاده از بتادین، ابتدا باید زخم را با شستشودهندههای مخصوص شستشو داده و کاملا خشک نمایید.
- پس از خشک شدن زخم غیر عمقی، محلول بتادین را بر روی آن ریخته و 5 تا 6 دقیقه صبر نمایید.
- حجم بتادین نباید زیاد باشد و کمتر از 10 میلیلیتر کافی است. (حجم آن بستگی به اندازه زخم دارد.)
- به هیچ عنوان دارو را قبل و یا هنگام استفاده رقیق نکنید.
- از تماس بتادین با چشم و یا استعمال داخلی جدا خودداری نمایید.
- در صورتی که زخم شما باز است، نباید بتادین بر روی زخم ریخته شود و تنها میتوانید مقداری از آن را به وسیل پنبه یا گاز استریل به پوست اطراف زخم بمالید.
- برای استفاده در سوختگیهای شدید باید با پزشک مشورت نمایید.
در چه مواردی مصرف داروی بتادین ممنوع است؟
- در صورتی که تاریخ انقضای بتادین شما تمام شده است، از مصرف آن بپرهیزید.
- اگر به ید، بتادین، داروهای مشابه و یا مواد تشکیل دهنده بتادین حساسیت دارید به هیچ عنوان از آن استفاده نکنید.
- در صورتی که در دوران بارداری یا شیردهی هستید و یا قصد باردار شدن دارید، باید برای مصرف آن با پزشک مشورت نمایید.
- هرگز به توصیه دیگران حتی با علائم مشابه از بتادین استفاده نکنید.
- افرادی که مشکل تیروئید دارند و یا داروی لیتیوم مصرف میکنند، نباید بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده کنند.
- استفاده خودسرانه از بتادین برای نوزادان ممنوع است.
- برای زخمهای عمیق و گسترده و یا سوختگیهای شدید نباید از بتادین استفاده نمود.
بتادین با چه داروهایی تداخل دارد؟
ید موجود در داروی بتادین با مواد مختلف و برخی آنزیمها واکنش نشان میدهد و میتواند عملکرد داروها را بیاثر کرده و یا موجب بروز عوارض جانبی شود. با توجه به این موضوع، بهتر است پیش از استفاده از بتادین، لیست تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی خود اعم از داروهای گیاهی، مکمل، شیمیایی و … را در اختیار پزشک خود قرار دهید.
شرایط نگهداری از داروی بتادین
- در محل نسبتا خنک و زیر 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
- آن را در مکانهایی دور از دسترس اطفال قرار دهید.
- دور از نور نگهداری شود.
- از یخ زدن آن جلوگیری نمایید.
معرفی کلینیک زخم تخصصی برای درمان انواع زخمها
در صورت بروز هرگونه زخم نسبتا عمیق و جراحات گسترده، پیش از هرگونه اقدامی برای درمان آن، باید به پزشک و یا کلینیک زخم مراجعه نمایید. کلینیک زخم کرج یکی از کلینیکهای تخصصی در زمینه درمان انواع زخمها از جمله درمان زخم بستر، درمان زخمهای عفونی، درمان زخمهای سوختگی، بریدگی های سطحی و عمیق و … است و شما میتوانید به صورت حضوری به این کلینیک مراجعه نمایید. همچنین میتوانید در صورت نیاز از خدمات درمان در منزل کلینیک زخم کرج نیز بهرهمند شوید. این کلینیک میتواند پزشکان و متخصصان زخم خود را در زمان تعیین شده توسط شما، به منزل شما اعزام کند تا اقدام به درمان و پانسمان زخمهای شما و یا عزیزانتان نمایند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و یا تعیین وقت میتوانید با شمارههای موجود در سایت تماس بگیرید.