در این مقاله قصد داریم به توضیح کبد چرب و دیابت و ارتباط بین آن دو بپردازیم در ادامه همراه ما باشید.
معرفی کبد چرب و دیابت
کبد چرب: نوعی بیماری کبدی است که با تجمع چربی در کبد ایجاد میشود. نام دیگر کبد چرب، استئاتوزکبدی است.
تجمع مقدار کمی چربی در کبد طبیعی است اما تجمع چربی تقریباً بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کل کبد معمولاً نشان دهنده ابتلا به استئاتوز کبدی است.
انواع کبد چرب: دو نوع کبد چرب داریم؛
کبد چرب الکلی: این نوع کبد چرب در پی استفاده بیش از حد الکل ایجاد میشود؛ بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باید مصرف الکل را محدود کرده و در نهایت ترک کنید.
کبد چرب غیر الکلی: به جز الکل، عوامل بسیار دیگری به ایجاد کبد چرب کمک می کند از جمله چاقی، ژنتیک، برخی داروها و برخی از بیماریها از جمله دیابت، فشار خون و… اگرچه علت اصلی کبد چرب غیر الکلی مشخص نیست اما این بیماری در بسیاری از افراد دیابتی مشاهده میشود.
افراد چاق نیز مستعد ابتلا به کبد چرب هستند.
تجمع چربی در کبد باعث ایجاد التهاب شده و به بزرگ تر شدن کبد کمک می کند.کبد چرب ممکن است باعث فیبروز وسیروز کبدی شود.
دیابت: دیابت یا بیماری قند، نوعی بیماری که باعث افزایش قند خون میشود.
در بیماری دیابت سلول توانایی استفاده از گلوکز (قند) را نداشته و میزان قند در خون زیاد است.
انواع دیابت: دو نوع دیابت داریم.
دیابت نوع یک: دیابت نوع یک، بیماری خود ایمنی است و سیستم ایمنی بدن به جزایر لانگرهانس پانکراس که وظیفه تولید انسولین را بر عهده دارند ، حمله کرده و مانع تولید انسولین میشود. نام دیگر این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین است.
دیابت نوع دو: در دیابت نوع دو میزان تولید انسولین طبیعی بیش از حد است اما گیرنده انسولین دچار اختلال شده در نتیجه سلول توانایی استفاده از انسولین را ندارد.
طبق تحقیقات انجام شده افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بیش تر در معرض ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند.
ارتباط کبد چرب و دیابت
کبد چرب باعث ایجاد دیابت نمیشود و همینطور دیابت نیز باعث ایجاد کبد چرب نمیشود. اما افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند و سطح گلوکز خون بالایی دارند؛ بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیروز کبدی که در نهایت منجر به نارسایی کبدی میشود هستند.
شرایط یکسان و علت های مشابه زیادی باعث ایجاد هر دو بیماری میشود. بنابراین توصیه میشود در هنگام ابتلا به هر کدام وضعیت دیگری را بررسی کنید.
تشخیص کبد چرب و دیابت
در بیماری کبد چرب خفیف معمولاً علائمی بروز نمیکند اما کبد چرب پیشرفته علائمی از جمله خستگی زیاد، تورم پا، درد شکم و… دارد .
آزمایش آنزیم کبدی که معمولاً همراه سایر آزمایشات گرفته میشود معمولاً ۹۹٪ کبد چرب را نشان میدهند.
علاوه بر آن، معاینات فیزیکی و گرافی های مختلف از جمله CT اسکن شکم یا سونوگرافی کبد نیز به تشخیص وجود کبد چرب کمک میکند.
علائم کبد چرب و دیابت
کبد چرب معمولاً در آزمایشات روتین گرفته شده، برای بیماریهای مختلف از جمله دیابت تشخیص داده میشود.
کبد چرب علائم مختص بیماری ندارد اما باعث خستگی زودرس و بیش از حد، حالت تهوع و استفراغ، کاهش غیر طبیعی اشتها، رنگ پریدگی مدفوع و تیره شدن ادرار، زردی پوست و ملتحمه چشم، متورم شدن پا ها و مچ پا، درد شکم، تورم شکم و… میشود.
درمان کبد چرب و دیابت
داروی اختصاصی برای درمان کبد چرب و دیابت وجود ندارد اما به صورت غیرمستقیم می توان از مبتلا شدن به این بیماریها پیشگیری کرد و یا در صورت ابتلا عوارض بیماری و علائم آن را کاهش داد.
با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی درست، کنترل وزن ایدهآل بدن و کنترل قند خون و چربی بدن می توان از بیماری های چون کبد چرب و دیابت پیشگیری کرد.
- کنترل دوره ای قند خون و مدیریت بیماران دیابتی
- رژیم غذایی کم نمک برای پیشگیری از افزایش فشار خون
- رژیم غذایی کم چرب و استفاده از شیرینی و شکلات در حد محدود و در صورت نیاز
- کاهش وزن و پیشگیری از چاقی و اضافه وزنی
- استفاده از مواد مغذی از جمله میوه و سبزیجات، حبوبات چونی عدس و…
- ترک سیگار و ترک مصرف الکل

