دیابت در کودکان چگونه است؟
دیابت در کودکان نیز مانند دیابت بزرگسالان است و به دلیل افزایش قند خون ایجاد میشود. میزان قند خون نرمال در نوزادان و کودکانی که زیر 5 سال هستند، بین 100 تا 180 میلیگرم است که این بازه برای کودکان 6 تا 9 ساله به 80 تا 140 کاهش مییابد. مقدار قند خون نرمال در کودکان بالای 10 نیز بین 20 تا 120 است. زمانی که مقدار قند خون کودک در هر سنی از مقدار حداکثری که برای آن سن مشخص شده است، بیشتر باشد یعنی فرد به دیابت مبتلا شده است.
دیابت در کودکان از چه سنی شروع میشود؟
برای ابتلا به دیابت سن خاصی وجود ندارد و یک نوزاد میتواند از بدو تولد به دیابت نوع 1 مبتلا شود. اما دیابت نوع 2 معمولا ابتدای دوران نوجوانی تشخیص داده میشود و به دلیل چاقی بیش از حد کودک و یا تاثیر هورمونهای دوران بلوغ بر هورمون انسولین رخ میدهد.
آشنایی با انواع دیابت در کودکان
انواع دیابت در کودکان نیز مانند دیابت بزرگسالان است و به دو نوع دیابت 1 و 2 تبدیل میشود اما به طور معمول دیابت کودکان اکثرا از نوع 1 است. در ادامه هر یک از انواع دیابت و علائم آن در کودکان را به شما معرفی میکنیم.
دیابت نوع 1 در کودکان
دیابت نوع 1، نوعی بیماری ژنتیکی است که موجب کمبود هورمون انسولین در بدن و عدم جذب گلوکز میشود و سوخت و ساز بدن را کاهش میدهد. از علائم این نوع دیابت میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تکرر ادرار
- شب ادراری
- تپش قلب
- دل پیچه و درد شکمی
- استفراغ
- کاهش فشار خون
- عدم بهبود زخمها
- کاهش وزن علیرغم پرخوری
- تشنگی و بیآبی شدید
- تغییر در دوره قاعدگی
- کاهش دمای بدن
- احساس ضعف و خستگی شدید
- کج خلقی و تغییر حالت
- وجود ترشحات چسبناک در ادرار کودکان 2 تا 3 ساله
دیابت نوع 2 در کودکان
این نوع دیابت ممکن است به تدریج و بدون علامت پیشرفت کرده و علائم آن پس از گذشت مدت زمان طولانی خود را نشان دهد. از نشانههای رایج دیابت نوع 2 در کودکان میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تکرر ادرار
- تشنگی شدید
- تیرگی پوست در نواحی مختلف مانند زیر بغل یا گردن
- افزایش اشتها و گرسنگی
- عوارض دیابت در کودکان
- عدم بهبود سریع زخمها
چرا کودکان به دیابت مبتلا میشوند؟
- دیابت نوع 1: همانطور که گفتیم دیابت نوع 1 در واقع نوعی بیماری ژنتیکی است که ژنهای آن از والدین به فرزند منتقل میشوند. این ژنها بر روی سیستم ایمنی بدن فرد تاثیر گذاشته و سلولهای ایمنی به سلولهای تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله میکنند تا آنها را از بین ببرند. در این شرایط مقدار هورمون انسولین در بدن به شدت کاهش پیدا کرده و گلوکزی که توسط مصرف مواد غذایی به بدن منتقل میشود، نمیتواند به سلولها جذب شود. در نتیجه قند خون افزایش پیدا کرده و سلولها قابلیت قندی برای سوخت و ساز ندارند.
- دیابت نوع 2: این نوع دیابت به دلیل داشتن عادات زندگی ناسالم مانند ورزش نکردن و یا نداشتن رژیم غذایی سالم در کودک خود را نشان میدهد. شما میتوانید با تغییر عادات زندگی کودک خود و رعایت رژیم غذایی ایشان، از ابتلا به دیابت نوع 2 پیشگیری نموده و یا آن را کنترل کرد.
علائم و نشانههای دیابت در کودکان
پیش از این علائم و نشانههای دیابت نوع 1 و 2 را در کودکان برای شما بیان کردیم، اما در اینجا به بررسی دیگر علائم دیابت در کودکان میپردازیم.
علائم دیابت کودکان زیر 3 سال
ابتلا به دیابت نوع یک در کودکان زیر 3 سال نادر است اما در صورت مشاهده هر یک از این نشانهها بهتر است که به پزشک مراجعه نمایید. این نشانهها شامل موارد زیر میشوند:
- خشکی دهان
- بوی نامطبوع دهان
- افزایش تعداد دفعات ابتلا به عفونت
- عدم توانایی تغذیه در کودک
- احساس خستگی و بیحالی
علائم پوستی در کودکان مبتلا به دیابت
- خشکی پوست
- التهاب پوستی
- عفونت
- پولکیها و قرمزیهای دایرهای روی پوست کودک
- تغییر رنگ پوست
- خارش پوستی
در چه زمانی شب ادراری کودکان نشانه دیابت به شمار میرود؟
اگر شب ادراری کودکان با احساس خستگی، تکرر ادرار، بیانرژی بودن و تشنگی شدید همراه باشد، نشانه دیابت است. علائم دیابت به طور معمول بسیار دیر خود را نشان میدهد، اما در صورت مشاهده هر یک از علائم در کودکان از جمله شب ادراری و تشنگی مفرط، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.
دیابت کودکان چه عوارضی را به همراه دارد؟
عدم کنترل قند خون و بیماری دیابت میتواند عوارض متنوعی را برای کودکان به همراه داشته باشد. از جمله عوارض کوتاه مدت و بلند مدت دیابت در کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عوارض کوتاه مدت دیابت کودکان
- گیجی و ضعف شدید
- درد شکمی
- رنگ پریدگی
- احساس اضطراب
- خشکی پوست
- بیحسی در لبها و نوک انگشتان دست و پا
- آسیب عصبی
- تعرق زیاد
- کاهش وزن
- بروز مشکلات بینایی و بیماریهای چشمی
- ابتلا به بیماریهای دهان و دندان
- تپش قلب
- خواب آلودگی
- آسیب دیدن کلیهها و ارگانهای مهم دیگر
- آسیب رساندن به سیستم قلبی و عروقی
- ناشمرده صحبت کردن
عوارض بلند مدت دیابت کودکان
- میکروواسکولار (آسیب جزئی به عروق خونی)
- ماکروواسکولار (آسیبهای بزرگ به رگهای خونی مانند سکته)
- ابتلا به زخم پای دیابتی
- مشکلات قلبی و عروقی
- ریزش موی شدید
فاکتورهای ریسک ابتلا به دیابت در کودکان
- وراثت
- کلسترول بالا
- مبتلا شدن مادر به دیابت در دوران بارداری
- سندروم تخمدان پلی کیستیک در دوران بلوغ دختران
- فشار خون بالا
- زایمان زودرس
- کمتحرکی و یا بیتحرکی
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
- افزایش وزن
- داشتن رژیم غذایی نامناسب
چگونه میتوان دیابت کودکان را تشخیص داد؟
اگر کودک شما هر یک از فاکتورهای ریسک ابتلا به دیابت را دارد و یا علائم دیابت نوع 1 یا 2 را در آن قابل مشاهده است، باید مقدار قند خون فرد آزمایش و اندازهگیری شود تا ابتلا یا عدم ابتلا به دیابت تشخیص داده شود. این آزمایشها شامل موارد زیر میشوند:
- آزمایش تحمل گلوکز (OGTT)
- آزمایش قند خون تصادفی
- آزمایش قند خون دو ساعته (2hpp)
- آزمایش HbA1c
- آزمایش قند خون ناشتا (FBS)
روش درمان دیابت در کودکان
بیماری دیابت چه در کودکان و چه در بزرگسالان درمانی ندارد، به همین دلیل شما باید پیش از مشاهده هرگونه علائمی از ابتلا به این بیماری پیشگیری نمایید. در صورت ابتلا به دیابت چه در کودکان و چه در بزرگسالان، تنها راه این است که مقدار قند خون به روشهای مختلف مانند مصرف دارو و یا تزریق انسولین کنترل شود. قند خون کنترل نشده میتواند عوارض بسیار زیاد و خطرناکی را برای فرد به همراه داشته باشد. زخم پای دیابتی نیز یکی از عوارض عدم کنترل قند خون و دیابت است و شما میتوانید در صورت ابتلا به این عارضه، برای درمان زخم پای دیابتی در منزل خود، با شمارههای موجود در سایت کلینیک زخم کرج تماس بگیرید.