ترشح زخم چیست؟
ترشح زخم یا اگزودا به مایعی گفته میشود که از ناحیه آسیب دیده یا بریدگی بر روی پوست و بافت خارج شده و میتواند انواع مختلف با رنگهای متفاوتی داشته باشد. یکی از رایجترین ترشحات زخم، خون است که در صورت وجود عفونت میتواند مایعات دیگری نیز از زخم خارج شود. مایع ترشح شده از زخم حاوی قند، پروتئین و گلبولهای سفید است که برای ترمیم زخم نیاز هستند.
ترشح مایع از ناحیه زخم بخشی از روند طبیعی درمان زخم است. این ترشح میتواند محیط زخم را مرطوب نگه دارد تا راحتتر ترمیم شود. همچنین با ایجاد رطوبت محیط را برای مهاجرت سلولهای ترمیمکننده بافت به ناحیه زخم، افزایش فاکتورهای رشد و سلولهای سیستم ایمنی و تامین مواد مغذی مورد نیاز برای بهبود زخم فراهم میکند.
اما زمانی که این ماده به مقدار بیش از حد ترشح شود و یا با عوامل بیماریزا مانند باکتریها همراه باشد، میتواند خطرناک باشد و به عنوان ترشح چرکی شناخته شود.
آشنایی با انواع ترشح زخم یا اگزودا
انواع ترشحات زخم یا اگزودا شامل موارد زیر میشوند:
ترشحات خونی زخم
ترشحات خونی که از زخم خارج میشوند شامل مقدار زیادی گلبول قرمز هستند که موجب میشود به رنگ قرمز یا صورتی روشن دیده میشوند. این ماده نسبت به خون کمی غلیظتر بوده و ترشح آن درست پس از ایجاد زخم آغاز میشود و نشانه وارد شدن ضربه به ناحیه مورد نظر است.
ترشح زخم سروزی
این نوع ترشح از گلبولهای سفید، پروتئینها و سایر سلولهای حیاتی برای ترمیم پوست تشکیل شده است که حالت رقیق و آبکی دارد. این نوع ترشح معمولا به صورت شفاف یا نیمه شفاف بوده و اگر بیش از حد ترشح شود، میتواند نشانه وجود عوامل بیماریزا درون زخم باشد.
ترشح سروسانگوینوس زخم
ترشح سروسانگوینوس در واقع ترکیبی از ترشحات خونی و سروز است که غلظت کمی داشته و بیشتر از سایر انواع ترشحات رخ میدهد. این ترشح به رنگ صورتی یا قرمز بوده و پس از تعویض پانسمان رخ میدهد.
ترشح چرکی زخم
این نوع ترشح نشانه وجود عفونت در زخم است که مایعی سفید رنگ، زرد و یا قهوهای ایجاد شده و غلظت زیادی دارد. ترشح چرکی برای از بین بردن عفونت و باکتریهایی که درون زخم وجود دارند ایجاد میشود و با علائم مختلفی همراه است. زخم پای دیابتی، زخم بستر و بازشدگی های محل عملهای جراحی نیز از جمله زخمهایی هستند که ممکن است دچار ترشح چرکی زخم شوند. ترشح چرکی زخم، خطرناکترین نوع ترشحات است و در صورت مشاهده هر یک از علائم آن باید به سرعت به پزشک مراجعه نموده و اقدام به درمان آن نمایید.
از جمله علائم ترشحات چرکی زخم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- تورم و قرمزی در ناحیه زخم
- استشمام بوی بد و نامطبوع از زخم
- احساس درد
- ظهور رگهای قرمز رنگ در پوست اطراف
- ترشحات سفید، زرد یا قهوهای با غلظت زیاد
- تغییر رنگ یا اندازه زخم
- باز شدن بیشتر زخم به جای ترمیم شدن
چرا زخم دچار ترشح چرکی یا اگزودا میشود؟
همانطور که گفتیم وجود ترشح در زخم امری طبیعی در روند ترمیم و درمان زخمها به شمار میرود و میتواند عوامل بیماریزایی که درون زخم وجود دارند را از بین ببرد. اما زمانی که این ترشحات چرکی باشند، به معنای آن است که باکتریها و ویروسها به زخم وارد شده و در حال تکثیر شدن و آلوده کردن زخم هستند. عوامل دیگری نیز وجود دارند که میتوانند بر عفونی شدن زخمها تاثیرگذار باشند که شامل موارد زیر هستند:
- محل قرارگیری زخم
- ابتلا به بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا بیماری عروقی
- مصرف دخانیات
- قرار گرفتن در محیط آلوده
- عدم توجه به بهداشت زخم
- عدم تعویض پانسمان زخمها در زمان مناسب
ترشحات چرکی زخم چه عوارضی را به همراه دارند؟
ترشحات چرکی نشانه بروز عفونت در ناحیه زخم است که در صورت عدم درمان، این عفونت به نواحی دیگر گسترش پیدا کرده و میتواند به سایر بافتهای بدن نیز آسیب برساند. عفونت درمان نشده بسیار خطرناک بوده و میتواند جان فرد را تهدید کند. از عوارض عفونت درمان نشده و بروز ترشح چرکی زخم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به کزاز یا تریسموس
- نکروز بافتی
- بروز سلولیت یا عفونت لایههای عمیقتر پوست
- استئومیلیت یا عفونت استخوان و مغز استخوان
- ورود میکروبها به جریان خون و احتمال ابتلا به بیماری خطرناک مسمومیت خونی که آن را سپتی سمی مینامند.
نحوه درمان ترشح چرکی زخم
زمانی که هر یک از علائم عفونت و ترشحات چرکی زخم مشاهده میشوند، باید در سریعترین زمان ممکن درمان شود تا از پیشرفت و گسترش آن در نواحی دیگر بدن پیشگیری شود.
اگر عفونت سطحی و کم باشد، میتوان با شستشوی محل زخم با آنتیبیوتیک آن را از بین برده و ترشح چرکی زخم را درمان نمود. اما در برخی موارد ممکن است در ناحیه زخم یک پاکت چرک ایجاد شود که به آن آبسه گفته میشود و نیاز است تخلیه شود تا بتوان عفونت را به طور کامل برطرف کرد. پس از تخلیه آبسه نیاز است که طی یک دوره مشخص آنتی بیوتیک مصرف شود تا عفونت به طور کامل برطرف شود.
در صورتی که عفونت زخم به نواحی دیگر بدن نیز منتقل شده باشد، فرد به بستری شدن در بیمارستان و قرار گرفتن تحت مراقبتهای پزشکی نیاز دارد تا عفونت به طور کامل از بدن فرد خارج شود.
برای درمان زخمهای عفونی چه باید کرد؟
در صورتی که با زخمهای دچار عفونت شده و با ترشح چرکی زخم مواجه هستید، میتوانید برای درمان عفونت زخم خود به کلینیک زخم کرج مراجعه نمایید. این مجموعه تخصصی در زمینه درمان انواع زخمها از جمله درمان زخم عفونی فعالیت داشته و خدمات خود را به صورت مراجعه حضوری به کلینیک و درمان در منزل به شما عزیزان ارائه میدهند. شما میتوانید برای بهرهمندی از خدمات درمانی کلینیک زخم کرج، با شمارههای موجود در سایت تماس گرفته و برای مراجعه به کلینیک، وقت قبلی تعیین نموده و یا درخواست اعزام متخصص زخم به منزل خود را ثبت نمایید.