نکروز بافت چیست؟
نکروز بافت به معنای بافت مردگی یا مرگ بافت است که میتواند با یک عامل خارجی همچون توکسین باکتریایی، التهاب و یا یک تروما ایجاد شود. نکروز میتواند در تمامی انواع بافتها از جمله بافت ماهیچه، چربی، پوست و حتی استخوانها رخ دهد.
آشنایی با انواع نکروز بافتی
نکروز بافت را میتوان بر اساس ریختشناسی و ظاهری که ایجاد میکند به انواع زیر تقسیم میشود:
نکروز انعقادی (Coagulation)
این نوع نکروز به دلیل نبود اکسیژن (هیپوکسی) یا کمبود حاد اکسیژن (آنوکسی) به دلیل به حداقل رسیدن جریان خون (یا همان انفارکتوس) و یا مسمومیت ایجاد میشود. علاوه بر این، افزایش دمای بافت نیز میتواند این مشکل را ایجاد کنند. این نوع نکروز میتواند در تمام بافتها به جز مغز ایجاد شود که ظاهر بافت و برخی از سلولهای آن در زیر میکروسکوپ قابل تشخیص خواهد بود.
نکروز آبکی (Liquefactive)
این نکروز با تخریب سلولی و تشکیل چرک در آبسه یا سینه پهلو (پنومونی) خود را نشان میدهد.
نکروز گانگرن (Gangrene)
نکروز گانگرن در واقع نوعی نکروز انعقادی است که در اندامها رخ داده و به دو صورت خشک یا بدون عفونت، و مرطوب یا با عفونت ایجاد میشود.
نکروز پنیری (Caseation)
در این نوع نکروز، بافت به شدت تخریب شده و ساختمان آن قابل تشخیص نخواهد بود. در چنین شرایطی بقایای سیتوپلاسم با لخته خون ترکیب شده و شکل آهکی به خود میگیرد. به همین دلیل به آن نکروز پنیری میگویند.
نکروز فیبرینی (Fibrinoid)
این نوع نکروز در واقع به دلیل واکنش ایمنی بدن رخ داده و عروق خونی را درگیر میکند. در نکروز فیبرینی کمپلکس آنتیبادی-آنتی ژن در دیواره شریانها رسوب کرده و موجب التهاب رگها و افزایش فشار خون میشوند.
نکروز بافت را بر اساس بافتی که در آن ایجاد میشود نیز میتوان به انواع زیر دستهبندی کرد:
نکروز آواسکولار (استئونکروز)
این نکروز با نامهای نکروز آسپتیک و یا نکروز استخوان نیز شناخته میشود که به دلیل مسدود شدن جریان خون به بافت استخوان ایجاد شده و در نهایت موجب شکستن استخوان و مرگ میشود. نکروز لگن، یکی از متداولترین انواع استئونکروز است که ریسک ابتلا به آرتروز را در فرد افزایش میدهد.
از دیگر انواع آواسکولار، میتوان به استئونکروز فک اشاره کرد. در این نوع نکروز استخوانی، سلولهای استخوان فک از بین رفته و فرد با درد شدید دهان، فک و ترشحات چرکی مواجه میشود. این عارضه میتواند به دلیل عدم درمان به موقع عفونت دندانها، و یا به دلیل جراحیهای نامناسب زیبایی فک و دندان ایجاد شود.
نکروز چربی سینه
این نکروز به دلیل آسیب دیدن بافت چربی سینه و دلایل غیر سرطانی ایجاد میشود. این شرایط زمانی رخ میدهد که بافت چربی سینه فرد هنگام جراحی ماموپلاستی و یا پروتز سینه آسیب دیده و سلولهای چربی میمیرند و کیست روغنی جای آنها را میگیرد.
نکروز پرتویی
یکی از عوارض جانبی و بسیار نادر پرتودرمانی، نکروز بافت مغز است. زمانی که پرتو با دوز بالایی به مغز یا گردن فرد تابانده شود، منجر به مرگ دائمی بافت مغز شده و یکی از خطرناکترین انواع نکروز را ایجاد میکند.
نکروز فیلر
این نوع نکروز به طور معمول در قسمتهایی از گوشت و پوست فرد رخ میدهد که فیلرهای تقلبی تزریق شده و یا تزریق به دست افراد غیر حرفهای انجام شده باشد. از نشانههای آن میتوان به تغییر رنگ پوست، خشکی و سفت شدن پوست در ناحیه تزریق شده اشاره کرد.
نکروز پوست (قانقاریا)
در این نوع نکروز که به آن قانقاریا نیز گفته میشود، جریان خون به بافتها و یا اندامهای داخلی بدن مسدود شده و خونرسانی به بافتها دچار مشکل میشود. علاوه بر این، عفونت باکتریایی نیز میتواند موجب بروز چنین نکروزی شود.
چرا پس از انجام عملهای زیبایی دچار نکروز بافتی میشویم؟
عفونت و نکروز بافتی از عوارض بسیار جدی و خطرناک عملهای زیبایی به شمار میروند که میتوانند به دلایل مختلفی در ناحیه جراحی شده ایجاد شوند. از جمله دلایل نکروز بافت جراحی شده در عملهای زیبایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تروما یا آسیب بافتی
بروز مشکلاتی همچون شکستگی استخوان، تزریق اشتباه مانند تزریق فیلر، سوختگی الکتریکی، آسیبهای شدید مغزی، قرار گرفتن در معرض تشعشعات شدید و … میتوانند تروماها و آسیبهای بافتی متفاوتی ایجاد کنند که منجر به نکروز و مرگ بافت شوند.
عفونت
عفونتهای بافتی میتوانند بر اثر عوامل مختلفی مانند باکتری، قارچ، انگل و ویروس ایجاد شوند. در جراحیهای زیبایی مانند عمل بینی، ابدومینوپلاستی، بوکال فت، بلفاروپلاستی، لیپوساکشن، پروتز سینه و لیفت شقیقه، علاوه بر آسیب بافتی، عفونتهای ویروسی یا باکتریایی نیز میتوانند موجب بروز نکروز بافتی شوند.
انفارکتوس
انفارکتوس زمانی رخ میدهد که به دلایل مختلف جریان خون به بافت دچار مشکل شده و به اندازه کافی خون به بافت مورد نظر جریان نداشته باشد. در چنین شرایطی بافت شروع به تغییر شکل و تغییر رنگ داده و بافت از بین میرود. در میان تمامی عملهای زیبایی مختلف، ممکن است با آسیب رساندن به جریان خون در بافت، خونرسانی در آن دچار ایراد شود.
علائم و نشانههای نکروز بافتی
- درد و سوزش
- تورم
- تغییر رنگ پوست و بافت
- ایجاد تاول
- قرمزی پوست
- بیحسی
- تب و لرز
- تکرر ادرار
- صدا دادن مفاصل
- وجود چرک و ترشحات بدبو
- درد کمر و پهلو
- تپش قلب
- ادرار خونی و تیره رنگ
پس از انجام کدام جراحیهای زیبایی امکان نکروز بافت وجود دارد؟
- جراحی ماموپلاستی: ماموپلاستی در واقع نوعی جراحی برای کوچک کردن حجم سینه و بازسازی فرم آن است که میتواند با آسیب رساندن به بافت چربی سینه، موجب نکروز بافتی شود.
- عمل پروتز سینه: پروتز سینه در واقع نوعی جراحی برای بزرگ کردن سایز سینه و متقارن کردن سینهها به شمار میرود. به واسطه این افزایش حجم، ممکن است پوست تحمل این حجم را نداشته باشد و به دلیل فشار بیش از تحمل بافت، بخیه ها جوش نخورده و ناحیه دچار نکروز و باز شدگی شود.
- بوکال فت: در این جراحی بخشی از چربی بین استخوان فک و گونه برداشته میشود تا حالت کانتور طبیعی بر روی چهره فرد ایجاد شود. جراحی بوکال فت اغلب برای زاویهسازی انجام میشود.
- عمل جراحی لیپوساکشن: لیپوساکشن نوعی جراحی است که به وسیله ابزار ساکشن چربیهای اضافی نواحی مختلف بدن مانند شکم، پهلوها، ران، باسن و … را خارج کرده و موجب لاغری موضعی میشود.
- جراحی ابدومینوپلاستی: ابدومینوپلاستی در واقع نوعی جراحی لاغری است که بر روی شکم انجام شده و بخشی از چربیهای شکم و اطراف شکم برداشته میشود تا شکمی صاف و سفت برای فرد ایجاد شود.
- لیفت شقیقه: لیفت شقیقه یا لیفت تمپورال ابرو نوعی جراحی زیبایی است که یک سوم بیرون ابرو را بالا برده و در اکثر مواقع با جراحی پلک همراه است. در این عمل، جراح باید یک یا دو برش در پشت خط مو و بالای شقیقه ایجاد کند تا پوست این ناحیه را به سمت بالا بکشد.
- بلفاروپلاستی: بلفاروپلاستی در واقع نوعی جراحی برای تغییر شکل و عملکرد پلکها و پوست پلک ایجاد میشود که پوست اضافه و چربیهای آن برداشته میشود تا چین و چروک و افتادگی پلکها از بین برود.
آیا نکروز بافت پس از جراحی زیبایی میتواند خطرناک باشد؟
در صورتی که نکروز بافتی ایجاد شده در بافت ماهیچهای و به صورت نقطهای باشد، امکان برطرف کردن و درمان آن با داروهای ساده وجود دارد. اما در صورتی که نکروز بافتی شدت پیدا کرده و به استخوان نیز سرایت کند، میتواند آسیبهای جبران ناپذیری بر اعضای مختلف بدن فرد وارد کند. در نتیجه نکروز بافتی پس از جراحی زیبایی میتواند برای شما خطرات بزرگی را به همراه داشته باشد، به همین دلیل باید از بروز آن پیشگیری نمایید.
چگونه میتوان از بروز نکروز بافتی پس از جراحی زیبایی پیشگیری کرد؟
- پیش از هر گونه اقدامی، پیشنهاد میکنیم که از انجام عملهای زیبایی غیر ضروری پرهیز کنید تا با هیچ یک از عوارض جانبی این نوع جراحیها مواجه نشوید.
- بهتر است برای انجام انواع جراحیهای زیبایی به کلینیکها و پزشکان معتبر و متخصص مراجعه نموده و عملهای زیبایی خود را به دست افراد حرفهای بسپارید. پیشنهاد میکنیم برای اطمینان از صحت تبلیغات مراکز زیبایی، حضوراً به این مراکز مراجعه نموده و از مراجعین آن مرکز در خصوص عملکرد و دقت کلینیک، اطمینان حاصل فرمایید.
- از استریل و تمیز بودن محیط جراحی و ابزار آن اطمینان حاصل کرده و از مراجعه به مکانهای نامطمئن پیشگیری نمایید.
- برای جلوگیری از بروز هرگونه آسیب و عفونت در ناحیه جراحی، دستورات پزشک را به درستی انجام دهید.
- به بهداشت و نظافت فردی خود پس از جراحی زیبایی بیشتر از قبل توجه نموده و حتما مطمئن شوید که محل زخم جراحی شما از هرگونه عوامل خارجی بیماریزا، میکروب و هرگونه ضربه و فشار در امان باشد.
روشهای درمان نکروز بافت پس از انواع جراحی زیبایی
همانطور که گفتیم نکروز در واقع نوعی آسیب بافتی است که میتواند درجات متفاوتی داشته باشد، به همین دلیل بر اساس هر یک از درجات آسیب آن، میتوان یک روش درمان را برای از بین بردن این عارضه به کار برد. انواع روشهای درمان نکروز پس از جراحی زیبایی شامل موارد زیر میشوند:
درمان نکروز بافتی به کمک دارو
اولین مرحله درمان نکروز، تجویز داروهای ضد التهابی و آنتی بیوتیک است. داروهای ضد التهابی بخشهای مختلف سیستم ایمنی را مهار کرده و از گسترش آسیب بافتی و مرگ سلولها پیشگیری میکند. داروی آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت احتمالی تجویز شده و باید پیش از هرگونه درمانی مصرف شود.
پس از آن که التهاب و عفونت بافت مرده برطرف شد، سپس به درمانهای فیزیکی و شیمیایی نکروز بافتی پرداخته میشود.
انجام عمل جراحی برای درمان نکروز بافتی
سریعترین راه برای از بین بردن بافت مرده بدن، جراحی است که با توجه به میزان پیشرفت آسیب، ممکن است بخشی از بافت و یا یک اندام را به طور کامل جدا کنند. برای برداشتن بافت نکروز شده در اندامهای داخلی، جراحی بهترین راه است.
دبریدمان فیزیکی برای درمان نکروز
در این روش یک گاز استریل مرطوب بر روی بافت نکروز شده قرار میگیرد تا پس از خشک شدن گاز، ناحیه آسیب دیده به همراه قسمتی از بافت سالم جدا شود. علاوه بر این، میتوان پد پلیاستری را به آرامی بر روی بافت نکروز شده کشید، تا بافت آسیب دیده جدا شود.
دبریدمان آنزیمی برای از بین بردن نکروز بافت
برای دبریدمان آنزیمی، از آنزیمهای هیدرولازی بدن و یا برخی باکتریها مانند کلستریدیوم هیستولیتیکوم استفاده میشود تا باقیماندههای سلولی را در بخش بافت نکروزی از بین ببرند. از انواع آنزیمهایی که برای این نوع دبریدمان استفاده میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنزیمهای بدن: این آنزیمها به صورت اختصاصی عمل میکنند و میتوانند بافت نکروزی را بدون عفونت و کمعمق درمان کنند.
- آنزیمهای باکتریایی و گیاهی: از انواع آنزیمهای باکتریایی و گیاهی میتوان به آنزیمهای کلاژناز، پاپائین و بروملائین اشاره کرد. این آنزیمها برای درمان نکروزهای وسیع بر اثر سوختگی و زخمهای فیبروزی به کار میروند.
ماگوت تراپی یا لارو درمانی برای رفع نکروز بافت
لارو درمانی یا ماگوت تراپی در واقع روشی است که در آن از لارو حشراتی مانند لوسیلیا سریکاتا استفاده میکنند تا بقایای سلولی را از بین ببرند. لاروها آنزیم پروتئازی فراوانی را ترشح کرده و از بقایای سلولی بافت نکروز شده تغذیه میکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ماگوت تراپی و زخمهایی که میتوانند از این طریق درمان شوند، میتوانید به صفحه لارو درمانی (ماگوت تراپی) چیست مراجعه نمایید.
برای درمان عفونت و نکروز بافت پس از جراحی زیبایی به کجا مراجعه نماییم؟
در صورتی که پس از انجام جراحیهای زیبایی با هر یک از علائم عفونت و یا نکروز بافتی مواجه شدید، در سریعترین زمان ممکن به کلینیک زخم کرج مراجعه نمایید. کلینیک زخم کرج یکی از معتبرترین و تخصصیترین کلینیکهای درمان زخم است که با پزشکان و پرستاران حرفهای و با تجربه خود میتواند انواع زخمهای شما را درمان کند و شما میتوانید با خاطری آسوده درمان عفونت زخم جراحی و یا درمان نکروز بافتی خود را به پزشکان متخصص این مجموعه بسپارید. برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین زمان مراجعه به کلینیک زخم، با شمارههای درج شده در سایت تماس بگیرید.